Aksjologia przedawnienia

Artykuł ma rozstrzygnąć problem badawczy na podstawie metod: aksjologicznej i formalno--dogmatycznej oraz odpowiada na pytanie: jakie przyczyny sprawiają, iż instytucja przedawnieniawykazuje słabe ugruntowanie aksjologiczne w prawie cywilnym. Aksjologia instytucjiprzedawnienia polega na ochronie dłużnika. Ustawodawca, dając zobowiązanemu możnośćuchylenia się od spełnienia świadczenia za pomocą zgłoszenia zarzutu przedawnienia, pozbawiawierzyciela możliwości dochodzenia dłużnego świadczenia. Kształt tej regulacji sprawia,że w stosunkach cywilnoprawnych może pojawić się zagrożenie dla bezpieczeństwa obrotucywilnoprawnego. Argumenty i wnioski wskazują jednoznacznie na to, iż przedawnieniemoże zarówno sprzyjać, jak i zapobiegać stabilizacji obrotu. Fakt ten świadczy o słabymugruntowaniu aksjologicznym tej instytucji.

The article is aimed at resolving a research problem on the basis of two methods: the axiologicalmethod and formal-dogmatic method, it also finds the answer to the question: what were thereasons which made the institution of limitation weak in terms of its axiological establishmentwithin the civil law. The axiology of limitation consists of protection of the debtor. Creditormay withhold obligation by means of plea that the action was time-barred, it deprives creditorfrom the opportunity to claim the obligation. The shape of the given regulation makes thesafety of the civil turnover jeopardised. The argumentation and the conclusions show clearlythat limitation can both foster and prevent the stability of the civil turnover. This fact isa clear indication that the institution of limitation indeed shows its weakness in terms of itsaxiological establishment within the civil law.