¿Cidade maravillosa? La imagen de las favelas de Río de Janeiro – desde el cine artístico hasta el popular

The article presents the evolution of favela’s images in Brazilian cinematography; from the first productions from the 1950s until the end of the first decade of the 21st century. The author tries to systematize them by distinguishing three periods (the 50s / 60s, the turn of the 20th and 21st centuries, the first decade of 21st century). The author discusses the change of the subject matter and the image of favela’s residents: from paternalistic images of alienation, otherness and mutual distrust, through homeliness, to relationships dominated by the world of crime at the beginning of the 21st century. Cinematography is like a mirror reflecting socio-political changes which took place in Brazil and affected its inhabitants in abovementioned periods. The analysis of these changes reveals their direction and nature which focus, like in the lens, on example of Rio de Janeiro.

Artykuł ukazuje ewolucje filmowych obrazów faveli w kinie brazylijskim – od pierwszych produkcji z lat 50. XX w. do końca pierwszej dekady XXI w. Autor przeprowadza próbę ich systematyzacji, wyróżniając trzy okresy (lata 50./60., przełom XX i XXI w., pierwsza dekada XXI). Ukazuje, jak zmieniały się tematyka oraz obraz mieszkańców od paternalistycznych wizerunków obcości, inności i wzajemnej nieufności – przez swojskość – do relacji zdominowanych przez świat przestępczy na początku XXI w. Kino odbija jak w lustrze zmiany społeczno-polityczne, jakim uległa Brazylia i jej mieszkańcy w ww. okresach. Analiza tych przemian na przykładzie Rio de Janeiro ukazuje ich kierunki i charakter.