Ocena narażenia na aerozol grzybowy na wybranych stanowiskach pracy zanieczyszczonych pyłem organicznym o różnym pochodzeniu

Wstęp W ostatnich latach obserwowany jest wzrost liczby osób cierpiących na choroby wywołane przez grzyby pleśniowe i drożdżopodobne. Mimo to wiedza na temat bioróżnorodności patogenów grzybowych w środowisku pracy jest ciągle niedostateczna. Celem pracy była ocena narażenia na grzyby rozprzestrzeniające się drogą powietrzną w środowisku pracy zanieczyszczonym pyłem organicznym pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Materiał i metody Próbki bioaerozolu pobrano w 3 zakładach pracy (ferma drobiu, elektrownia spalająca biomasę i oczyszczalnia ścieków) za pomocą zestawów pomiarowych złożonych z uniwersalnych aspiratorów i poborników guzikowych. Ilościową i jakościową analizę aerozolu grzybowego przeprowadzono metodą hodowlaną, opartą na analizie makro- i mikroskopowej. Wybrane szczepy poddano analizie genetycznej za pomocą łańcuchowej reakcji polimerazy (polymerase chain reaction – PCR) z użyciem par primerów do wewnętrznych regionów niekodujących (internal transcribed spacers – ITS): ITS1–ITS2, ITS3–ITS4 i ITS1–ITS4. Wyniki Średnie stężenie aerozolu grzybowego na stanowiskach pracy wynosiło 1,2×102–2,1×106 jtk/m³. Najwyższe stężenie grzybów zaobserwowano na stanowiskach pracy na fermie drobiu, a najniższe w oczyszczalni ścieków. Analiza jakościowa wykazała, że na stanowiskach pracy w elektrowni i oczyszczalni ścieków dominującym gatunkiem w stosunku do całości izolowanej mykobioty był Aspergillus fumigatus. Zgodność wyników identyfikacji tego patogenu uzyskanych metodą hodowlaną i molekularną dotyczyła 100% badanych szczepów. Wnioski Stężenie bioaerozoli zmierzone na stanowiskach pracy w fermach drobiu przekraczało polskie propozycje wartości dopuszczalnych dla grzybów, tj. 5×104 jtk/m³. Wykazano wysoką zgodność identyfikacji patogenu A. fumigatus przy użyciu metody tradycyjnej (hodowlanej) i metody genetycznej. Ponieważ długotrwałe narażenie w środowisku pracy na konidia A. fumigatus może prowadzić do wystąpienia u pracowników dolegliwości zdrowotnych, konieczne jest stosowanie przez nich odpowiednich środków ochronnych. Med. Pr. 2018;69(3):269–280

Background In recent years, the number of people suffering from diseases caused by fungi has been increasing. However, knowledge of the biodiversity of fungal pathogens in the work environment is still insufficient. The aim of this work was to evaluate the exposure to fungi being disseminated in the air of workplaces contaminated with organic dust of plant and animal origin. Material and Methods Bioaerosol samples were collected at 3 occupational settings (poultry farm, biomass burning power plant and wastewater treatment plant) using button samplers. Quantitative and qualitative analysis of fungal aerosol was conducted by employing macro- and microscopic methods. Selected strains were then studied by polymerase chain reaction (PCR) using środointernal transcribed spacers (ITS): ITS1–ITS2, ITS3–ITS4 and ITS1–ITS4 primer pairs. Results Average concentrations of fungal aerosol at workplaces ranged 1.2×102–2.1×106 cfu/m³. The highest fungal concentrations were recorded in the poultry farm, while the lowest were noted at the wastewater treatment plant. Aspergillus fumigatus was a predominant component of the mycobiota in the power plant and wastewater treatment plant. Almost 100% identification agreement of this pathogen between the traditional and molecular method was noted. Conclusions The fungal concentrations in poultry farms exceeded the Polish proposal for the threshold limit value (5×104 cfu/m³). The results of the study demonstrate a high compatibility of A. fumigatus’ identification using the traditional and molecular methods. Taking into account the fact, that a long term exposure to A. fumigatus conidia at workplaces may result in numerous health complaints, the use of proper protective equipment by workers must be a standard procedure. Med Pr 2018;69(3):269–280