Antropologia i etnografia edukacyjna – na pograniczu dyscyplin

W artykule prezentuję wspólne tematy zainteresowań badawczych etnografii i pedagogiki, przyglądając się podejściom, stanowiącym pewnego rodzaju hybrydy interdyscyplinarne, wykraczające poza ramy jednej czy drugiej dyscypliny naukowej, a ukształtowane w ubiegłym wieku w Stanach Zjednoczonych i w Wielkiej Brytanii. Szczególną uwagę poświęcam tradycji badawczej związanej z wyłonieniem się i instytucjonalizacją antropologii edukacyjnej, stanowiącej od połowy lat pięćdziesiątych XX wieku subdyscyplinę amerykańskiej antropologii kulturowej, której etnografia edukacyjna stanowi istotny, terenowy element. Wskazuję tym samym na dystynkcję pomiędzy etnografią edukacyjną a etnografią edukacji, skupiając się w konkluzji wywodu na charakterystyce dwóch opozycyjnych sposobach definiowania pojęcia szerszego, a mianowicie pojęcia „etnografia” w dyskursie naukowym – tj. rozumieniu inkluzyjnym i ekskluzyjnym.  

In this article, I am discussing common themes of ethnographic andpedagogical research, looking at approaches that are some kind of interdisciplinaryhybrid that goes beyond one or the other scientific discipline, and formed in theUnited States and in the United Kingdom last century. I pay particular attention tothe research tradition of the emergence and institutionalization of educational anthropology,a sub-discipline of American cultural anthropology from the mid-1950swhose educational ethnography is an important field element. I point to the distinctionbetween educational ethnography and the ethnography of education, focusingon the conclusions of the argument on the characteristics of two opposing ways ofdefining the broader concept, namely the term "ethnography" in scientific discourse– i.e., inclusive and exclusive definitions.