Bezgraniczny wzrost. Ramując na nowo relacje między ludźmi i roślinami

Tekst ma formę dyskusji z pracą Magdaleny Zamorskiej zatytułowanej Z Uważnością i Troską. Feministyczne studia nad roślinami. Punktem wyjścia jest zaproponowany w nim postulat konieczności pisania nowych narracji, dzięki którym moglibyśmy postrzegać rośliny w sposób wykraczający poza traktowanie ich jako półżywnych, podatnych na manipulacje i pasywnych istot. Celem artykułu jest rozwinięcie tej opowieści w postaci dwóch narracji: o człowieku jako istocie kreatywnej, tworzącej dobre warunki dla rozwoju niektórych roślin; oraz o porządku ludzkim jako kruchym i podatnym na zaburzenie. Pierwsza z nich opisywana jest na przykładzie wszędobylskiej i nieuchronnej obecności roślin w mieście, druga wskazuje, że praktyki ciągłego odgradzania sfery kontrolowanej przez człowieka od samoistności przyrodniczej mają swoje ograniczenia i nie mogą być w pełni realizowane. Obie te historie zaproponowane są po to, aby spojrzeć na relacje ludzko-roślinne w inny sposób niż poprzez pryzmat obrazu człowieka jako destruktywnej siły wrogiej życiu i bioróżnorodności. Rośliny są dzięki temu ukazane jako nieodłączna i aktywna część życia społecznego. W podsumowaniu artykułu zaproponowano ideę  normatywną „dawania się zarastać”, która postuluje koniczność płynnego traktowania granic między tym, co ludzkie, a tym, co roślinne.

The text takes the form of a discussion with Magdalena Zamorska’s work entitled Attentiveness and care: feminist plant studies. The starting point is the postulate of the necessity of writing new narratives, so that we can perceive plants in a way that goes beyond treating them as half-alive, manipulable and passive creatures. Thus, the aim of the article is to develop this story in the form of two narratives: about man as a creative being who creates the proper conditions for the development of certain plants; and about the human order as fragile and prone to disturbances. The first story is based on the example of the ubiquitous and inevitable presence of plants in the city, the second one indicates that the practice of constantly fencing off the human-controlled sphere from natural spontaneity has its limitations and cannot be fully implemented. Both of these stories are proposed so as to look at human-plant relationships in a different way than the image of man as a destructive force hostile to life and biodiversity. Therefore, plants are presented as an integral and active part of social life. In the conclusion of the article, the normative idea of ‘getting overgrown’ is proposed, which postulates the necessity of adopting a flexible approach to the boundaries between humans and plants.