Między uniwersalnością a partykularnością, czyli o polskich publikacjach pedagogicznych

Prezentowany artykuł jest zbiorem uwag dotyczących uwarunkowań bibliometrycznej oceny publikacji pedagogicznych. Zawiera spostrzeżenia odnośnie do dwóch typów uwarunkowań oceny bibliometrycznej: kontekstualnych, odnoszących się do administracyjnych regulacji w uprawianiu nauki (zwłaszcza nauk humanistycznych), oraz wewnątrzpedagogicznych, opisujących specyfikę tej dyscypliny naukowej. W szczególności w tekście wskazane zostały wątpliwości dotyczące zasadności wiązania ocen bibliometrycznych z poznawczą wartością badań prowadzonych w dziedzinie pedagogiki. Prezentowany tekst broni poznawczej wartości badań pedagogicznych oraz zawiera propozycję zwrotnego odniesienia tytułowej opozycji: uniwersalność–partykularność, czyli zastosowania jej do kryteriów, jakie stosowane są przy indeksacji pedagogicznego dorobku naukowego. Wskazuje się w nim, że zasadne są pytania dotyczące adekwatności, niemiarodajności oraz potrzeby stosowania tego typu ocen. Uzmysławia się wątpliwości odnoszące się nie do uniwersalności pedagogiki, ale do uniwersalności samego pomiaru i stosowanych w jego ramach kryteriów.

The presented article is a compendium of critiques concerning the conditions for the bibliometric evaluation of pedagogical publications. It contains reflections on two types of determinants of bibliometric evaluation: contextual, referring to the administrative regulations that govern doing science (especially the humanities); and intra-pedagogical regulations that describe the specificity of this academic discipline. In particular, the text expresses doubts concerning the validity of associating bibliometric evaluations with the cognitive value of studies conducted in the field of pedagogy. In defending the cognitive value of pedagogical studies, the presented text contains a proposal for the reversible reference of the opposites comprising the title universality – particularity, i.e. its application to the criteria used in the indexation of pedagogical academic output. It indicates that there are justified questions concerning the adequacy and unreliability of, and need for, applying this type of evaluation. It highlights the doubts relating not to the universality of pedagogy but to the universality of the very measurement, and the criteria used within its framework.