Biografia rodzinna – dynamika systemów rodzinnych w perspektywie narracyjnej

Artykuł ma charakter koncepcyjno-metodologiczny, a jego celem jest próba rekonstrukcji dynamiki zmian w systemie rodzinnym z wykorzystaniem metody biograficznej. Kanwę teoretyczną stanowią podejścia wywodzące się z konstruktywizmu i konstrukcjonizmu społecznego, systemowe rozumienie rodziny oraz koncepcje biograficznego uczenia się. Rodzina jest rozumiana jako system społeczny podlegający zasadom całościowości oraz autopojezy, które wyznaczają ramy i możliwości jego rozwoju. Wprowadzono autorską kategorię „biografii rodzinnej”, która oznacza zwielokrotnioną (będącą czymś więcej niż sumą biografii jednostkowych) nieskończoną (re)konstrukcję wynikającą z napięcia między biegiem życia rodziny a opowieścią o historii życia rodziny. Zastosowanie biografii rodzinnej jako sposobu opisu rzeczywistości systemowej (z uwzględnieniem jej nieoczywistej dynamiki) oraz jako wyznacznika zbierania i analizowania danych empirycznych jest nową możliwością w pedagogicznych badaniach rodzin.

The article is of a conceptual and methodological nature, and its aim is to try to reconstruct the dynamics of the development of the family system using the biographical method. The theoretical basis are approaches derived from constructivism and social constructionism, systemic understanding of the family and concepts of biographical learning. The family is understood as a social system subject to the principles of wholeness and autopoiesis, which define the framework and possibilities of its development. The author's category of "family biography" was introduced, which means a multiplied (being something more than the sum of individual biographies) infinite (re) construction resulting from the tension between the course of family life and the story of the family life. The use of family biography as a way of describing system reality (taking into account its non-obvious dynamics) and as a determinant of collecting and analyzing empirical data is a new possibility in pedagogical family research.