Leki jako specyficzne dobro konsumpcyjne. Czynniki wpływające na wzrost konsumpcji farmaceutyków – perspektywa socjologiczna

Socjologowie jeszcze do niedawna nie interesowali się lekami i dopiero dynamiczny wzrost konsumpcji farmaceutyków na początku XXI wieku spowodował rozwój badań w tym obszarze. Skonceptualizowano wtedy takie pojęcia, jak: farmaceutykalizacja i leki lifestylowe, co znacznie ułatwiło eksplorację związanych z tą problematyką zagadnień. W poniższym artykule, opartym na narracyjnym przeglądzie literatury, ukazujemy cechy wyróżniające, specyfikę towaru konsumpcyjnego, jakim jest lek. Prezentujemy czynniki przyczyniające się do wzrostu spożycia farmaceutyków, w tym szczególna uwaga jest poświęcona konsumeryzmowi i konsumpcjonizmowi, bowiem one mogą być wyjątkowo interesujące dla socjologów. Pokazujemy jak rozwija się konsumeryzm (rozumiany jako aktywność podejmowana na rzecz pacjentów, obrony ich interesów związanych z lekami). Wskazujemy także przejawy konsumpcjonizmu i antykonsumpcjonizmu w odniesieniu do farmaceutyków. 

Sociologists have become interested in medicaments only recently, as a result of the dynamic growth in pharmaceutical consumption at the beginning of the 21st century. The development of concepts such as pharmaceuticalization and lifestyle drugs has facilitated research in this area. Based on a narrative literature review, in this article we highlight the distinguishing features of pharmaceuticals and differentiate them from other consumer goods. Factors which have increased the consumption of medicaments are discussed. The special attention is put to the consumerism and consumptionism factors because they can be very interesting to sociologists. We show how consumerism develops (activities occurring for the benefit of patients and defending their interests in relation to medicaments). We also attempt to indicate manifestations of consumptionism and anti-consumptionism in the domain of medicament.