Ce texte traite méta-pédagogiquement les questions suivantes : (1) le dialogue, la rationalité des actions, la compréhension des traditions, de la liberté, du changement, des idéaux ; (2) la transversalité, la dualité structurelle et les oscillations du développement ; (3) les pièges, les contraintes et les lacunes des visions traditionnelles des relations entre les facteurs dans la transformation identitaire de l’homme ; (4) une percée antipositiviste dans l’explication compréhensive des processus et un triple « effet explosif » dans les transformations de la représentation émotionnelle et cognitive des sujets agissants. Il aborde ces questions en référence à la psychanalyse, la réflexion critique et l’herméneutique.
Tekst omawia tzw. meta-pedagogiczne konteksty transformacyjne w przestrzeniach działań i losów ludzkich, z wykorzystaniem odniesień do koncepcji hermeneutyki, refleksji krytycznej, psychoanalizy, antropologii i autorskiego projektu określonego mianem „humanistyki stosowanej”. Autor uwypukla syntetyczny obraz rozważań wyłaniający się z jego głównych książek. Struktura problemowa artykułu: (1) pole profesjonalności meta-pedagogicznej; (2) sprzężenia zwrotne i przemieszczenia dominanty wśród czynników w procesach i praktykach zawodowych – przykłady: dialog, racjonalność działań, rozumienie tradycji, wolności, zmiany, ideału przestrzeni działania (transmisja, transgresja, transformacja, translokacja); (3) transwersalność, dwoistość strukturalna i oscylacje w przestrzeni dylematów działania i dominant fazowych w procesach rozwoju psycho-społecznego; (4) pułapki, ograniczenia i luki tradycyjnych ujęć relacji między czynnikami w transformacji tożsamościowej człowieka, gubiące nieciągłości i napięcia wewnętrzne oraz reorganizację strukturalną; (5) wyzwania przełomu antypozytywistycznego w statusie teorii jako reprezentacji inwariantów doświadczenia i w rozumiejącym wyjaśnianiu procesów oraz troisty „efekt wybuchowy” w trans-formacjach reprezentacji emocjonalno-poznawczej podmiotów działających, w tym znaczenie ich autotransformacji i przymierza interakcyjnego w działaniu; (6) inne ujęcia wskazanej konceptualizacji pogłębiające problematykę. Kluczowe terminy tekstu to: dominanty procesów, paradoksy i ograniczenia transformacji, dwoistość, dynamika, operator versus, przemieszczenia czynników jako reorganizacje struktury, teoria widziana antypozytywistycznie, tradycyjne ujęcia procesów. Główne odniesienia do literatury w zapleczu tekstu stanowią następujący autorzy: Barbier, Erikson, Gadamer, Giroux, Habermas, Marynowicz-Hetka, Merton, Radlińska, Ricoeur, Sloterdijk, Wierciński, Witkowski.
The text discusses meta-pedagogically: (1) dialogue, rationality of actions, understanding of tradition, freedom, changes, ideals; (2) transversal, structural duality and developmental oscillations; (3) traps, limitations and gaps in traditional approaches to the transformation of human identity; (4) the anti-positivist breakthrough and the threefold “explosive effect” of the emotional-cognitive representation of actors. Psychoanalysis, critical thinking and hermeneutics are employed.
