Uczenie i uczenie się dziecka z niepełnosprawnością intelektualną

W niniejszym artykule przyglądam się zagadnieniom związanym z mechanizmami odpowiadającymi za przebieg uczenia się, rozumianego jako proces konceptualizacji wiedzy oraz zagadnieniom związanym z uczeniem (nauczaniem) dziecka z niepełnosprawnością intelektualną. Rozważania osadzone zostały przede wszystkim w kontekście społeczno-kulturowej teorii rozwoju człowieka, psychologii rozwojowej i poznawczej. Perspektywy, które tworzą ramy niniejszego artykuły to perspektywa uczącego się dziecka i perspektywa osoby uczącej dziecko. Staram się wskazać zarówno obszary deficytowe odpowiedzialne za trudności w uczeniu się i poznawaniu świata przez dziecko z niepełnosprawnością intelektualną (deficyty w zakresie strategii poznawczych, pamięciowych, metapoznawczych) oraz możliwości, płaszczyzny i sposoby wspierania procesu uczenia się przez dorosłego. Wskazuję znaczenie intersubiektywności, instruktażu, doświadczenia upośrednionego uczenia oraz podkreślam konieczność adekwatnej konstrukcji otoczenia, w którym funkcjonuje dziecko. Uznaję, iż responsywny (gotów odpowiadać na potrzeby dziecka), dorosły stanowi integralny element procesu konceptualizacji wiedzy przez dziecko. Ucząc, sam jednocześnie uczy się, jak wspierać uczące się dziecko z niepełnosprawnością intelektualną.

In the following article, I am taking into consideration the issues related to the mechanisms which are responsible for the course of learning, understood as the process of the conceptualization of knowledge, as well as the issues related to teaching a child with intellectual disability. The discussion is primarily set within the socio-cultural theory of human development, as well as developmental and cognitive psychology. The perspectives forming the framework of this article are the perspective of a learning child, and the perspective of the learning/teaching child. I am trying to indicate both the deficit areas being responsible for having difficulties in learning and getting familiar with the world by a child with intellectual disability (this meaning the deficits within the scope of cognitive, memory, and metacognitive strategies), as well as the possibilities, fields, and methods of supporting the learning process by an adult. I am indicating the importance if intersubjectivity, instruction, the experience in indirect learning, as well as emphasizing the need for adequately constructing the environment in which a child is functioning. I acknowledge that a responsive adult (ready to respond to a child's needs) is an integral part of the process of the conceptualization of knowledge by the child. When teaching, the adult simultaneously learns how to support the learning child with intellectual disability.