Metodyka oceny wskaźnikowej węzłów przesiadkowych transportu publicznego

Węzły przesiadkowe przyjazne pasażerom są kluczowym elementem nowoczesnego systemu transportu publicznego. Dotychczas brak było metody oceny wygody, funkcjonalności i jakości takich węzłów. Artykuł przedstawia założenia, rozwój i przykłady zastosowania proponowanej metodyki oceny wskaźnikowej węzłów przesiadkowych transportu publicznego (AMPTI). Metodyka opiera się na 14 wskaźnikach ilościowych i może być stosowana do oceny zarówno węzłów istniejących, jak i projektowanych. Wskaźniki dotyczą takich aspektów charakterystyki węzła jak: integracja przestrzenna (zwartość), łatwość orientacji (czytelność), jakość infrastruktury podstawowej, dostępność dla osób starszych i niepełnosprawnych, bezpieczeństwo osobiste, bezpieczeństwo w ruchu, informacja pasażerska oraz wyposażenie dodatkowe. Podstawowym narzędziem zbierania danych przy stosowaniu AMPTI jest audyt węzła, który pozwala na ocenę takich elementów węzła jak: perony przystankowe, chodniki, przejścia przez jezdnie i schody. Dodatkowym zalecanym badaniem jest pomiar ruchu i badania ankietowe pasażerów transportu publicznego w celu wyznaczenia wielkości ruchu pasażerskiego i macierzy przesiadek oraz uzyskania opinii użytkowników węzła. Badania i ocena 10 węzłów przesiadkowych w Warszawie wykonane w 2011 roku wykazały wiele mankamentów: słabą integrację przestrzenną, niską jakość infrastruktury peronów, niski poziom dostępności dla niepełnosprawnych oraz informacji dla pasażerów. Zastosowanie metodyki oceny pozwala na wskazanie tych elementów, które należy poprawić w pierwszej kolejności, aby zwiększyć dostępność i atrakcyjność transportu publicznego na danym obszarze.

Passenger-friendly public transport interchanges are key elements of modern transport systems. Yet there are no methods for assessing the quality of such interchanges. The paper presents development and application of the proposed Assessment Methodology for Public Transport Interchanges (AMPTI). The method is based on 14 quantitative indicators and can be used to evaluate both existing and proposed interchanges. The indicators cover such characteristics as: spatial integration, ease of orientation, quality of infrastructure, accessibility for the disabled, personal security, traffic safety, passenger information and additional facilities. When using AMPTI, the basic tool of data collection is interchange audit which involves surveying such elements as platforms, footpaths, pedestrian crossings and stairs. In addition, passenger surveys should be conducted to determine passenger volumes, transfer matrix and user opinions. Survey and assessment of 10 public transport interchanges conducted in Warsaw have shown several shortcomings: poor spatial integration, low quality of platform infrastructure, lack of accessibility and poor passenger information. Application of the methodology allows to point out those interchange elements which should be improved first in order to increase accessibility and attractiveness of the public transport system.