Badania specjacji arsenu w łatwo wymywanych frakcjach osadów jeziornych

Arsen należy do pierwiastków śladowych występujących w środowisku. Zainteresowanie oznaczeniem tego pierwiastka wynika z wielu przyczyn. Pierwiastek ten bardzo rzadko przyjmuje stężenia toksyczne nawet w zanieczyszczonym środowisku, jednakże dawka przyjmowana przez organizmy (często wręcz konieczna dla prawidłowego ich funkcjonowania) wymaga kontroli. Badania takie rozszerzają wiedzę na temat środowiska i często stanowią punkt odniesienia dla określenia tendencji zachodzących w ekosystemach. Oznaczenie ogólnej (całkowite) zawartości arsenu w próbce środowiskowej nie wskazuje procesów w jakich uczestniczy on w środowisku, a w konsekwencji nie daje pełnej informacji na temat rzeczywistej jego toksyczności, biodostępności czy kumulacji. Wyodrębnienie poszczególnych form danego pierwiastka określane w toku analizy specjacyjnej pozwala nie tylko uchwycić istotne zależności pomiędzy nim a środowiskiem, ale również określić efekty jego oddziaływania. Niniejsza praca przedstawia wyniki oznaczeń nieorganicznych form arsenu As(III) i As(V) we frakcji wymiennej osadów jeziornych oraz wodach nadosadowych i powierzchniowych. Jeziora, z których pobrano próbki znajdowały się w obrębie aglomeracji miejskiej, co sugeruje potencjalny wpływ antropopresji na ich skład chemiczny.

Arsenic is one of trace elements to be found in the environment. Interest in determination of this element results from many causes. This element rarely I sfound in toxic concentrations even in polluted environment, yet dose accepted by organisms (often outright necessary for their correct functioning) requires control. Such investigations expand knowledge on the environment and often make up point of reference for determination of tendencies happening in ecosystems. Because arsenate ions are very mobile, they easily migrate from lithosphere to hydrosphere, that is why arsenic is the natural component of superficial and underground waters. Yet its content in waters is very diverse and depends on many factors, geological structure of terrain, pollution, and most importantly on biological processes of methylation among others. 1 ng/ml is considered to be natural concentration of this element in superficial waters (admissible content in drinking water is 10 ng/ml according to Polish and EU standards). In dependence on environmental conditions (mainly oxidation - reductive) forms of arsenic undergo mutual conversions. Determination of total content of arsenic in environmental sample does not show processes in which it participates in the environment, and in consequence does not give full information on its real toxicity, bioavailability or accumulation. Isolating individual forms of given chemical element determined during spetiational analyses allows not only find out essential dependences between it and the environment, but to also qualify the effects of its influence. This paper presents the results of arsenic determination in exchangeable fraction of bottom sediments, surface water from the Jelonek lake and Winiary lake. The lakes are probably under the great antropopression because both of them are located within the city. Two the most toxic inorganic forms of arsenic As(III) and As(V) were determined by high performance liquid chromatography with hydride generation atomic absorption spectrometry (HPLC-HG-AAS). Because of the high level of arsenic speciation analysis in the mobile fraction of sediments (extraction with buffer at 80OC ), the extraction of soluble fraction and extraction of mobile fraction at room temperature was made. As(III) concentration was higher then As(V) in all of the sediments. The concentration of As(III) was also higher in the water above the sediments then in surface water. It shows the dynamic processes between sediments and water above them