Operacje pokojowe Organizacji Narodów Zjednoczonych na Bałkanach

Problemy narodowościowe, religijne i gospodarcze Jugosławii doprowadziły, po śmierci Josipa Broz-Tity, do rozpadu państwa. Jego początek dały zmiany konstytucyjne w 1989 roku, wzmacniające Serbię, a ograniczające autonomię Kosowa i Wojwodiny, co wywołało niezadowolenie Słowenii i Chorwacji. Pomimo sprzeciwu sąsiadów, Słowenia już 26 grudnia 1990 roku ogłosiła niepodległość. Uzyskaniu niepodległości przez Chorwację, ogłoszonej 25 czerwca 1991 roku, towarzyszyło wiele trudnych wyzwań i zdecydowanych przeciwdziałań wewnętrznych, jak i sąsiedzkich. Władze federalne wszczęły operację wojskową, opanowując znaczne obszary Chorwacji. Dla utrzymania pokoju i bezpieczeństwa w Jugosławii Rada Bezpieczeństwa ONZ podjęła niezbędne kroki, ale niezadowalający postęp w negocjacjach i zdecydowane działania zwaśnionych stron, skutecznie paraliżował siły ONZ, zwłaszcza do 1996 roku. Jeszcze trudniejsza była sytuacja w Bośni-Hercegowinie, którą zamieszkiwali bośniaccy muzułmanie, Serbowie i Chorwaci. Tu myśl niepodległościowa dojrzewała nieco wolniej, a konflikt między bośniackimi Serbami a bośniackimi muzułmanami i bośniackimi Chorwatami szybko narastał. W maju 1992 roku, w wyniku walk, większość obserwatorów ONZ musiała wycofać się do stref bezpieczeństwa w Chorwacji. Strony konfliktu wykazywały rosnącą agresję, nie przestrzegając rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ. Działania ONZ w Bośni były zdecydowanie wsparte przez NATO z początkiem 1994 roku. Serbowie brali zakładników ONZ. Intensywne walki trwające do końca 1995 roku wykazały słabość ONZ-owskiego systemu bezpieczeństwa i pokoju. Korzystniej rozwijała się sytuacja w Macedonii i Kosowie, choć i tu ONZ zmuszona była rozmieścić „błękitne hełmy”. 31 marca 1995 roku ustanowiono siły zapobiegawcze w Macedonii, a w Kosowie od 6 lipca 1998 roku działała międzynarodowa Dyplomatyczna Misja Obserwatorów, wspierana przez ONZ, OBWE, UE i NATO. Działania te wpłynęły na normowanie sytuacji na Bałkanach, choć w dalszym ciągu występuje niestabilność, zwłaszcza w Kosowie i Macedonii.