Karol Wojtyła i Emil Zegadłowicz – bliscy czy dalecy? Wokół koncepcji teatru

Artykuł jest komparatystycznym studium na temat koncepcji teatru Karola Wojtyły i Emila Zegadłowicza. Mimo iż powstaje wiele prac poświęconych młodzieńczej twórczości literackiej i działalności teatralnej Wojtyły, wciąż nie w pełni przeanalizowane są wątki badań teatrologicznych. Dlatego istotna wydaje się próba ukierunkowania badawczej refleksji na źródła, z jakich czerpali obaj twórcy, kształtując swą poetycką wrażliwość, koncepcję człowieka i świata uzewnętrznianą w strukturze dzieł dramatycznych, wpisaną w myśl teatralną, poglądy na temat misji sztuki i aktora. Rekonesansowa próba porównania kompozycji wczesnych dramatów Zegadłowicza i Wojtyły wskazuje na wspólne korzenie postrzegania roli teatru i model dramaturgii wyrastającej z tradycyjnych, misteryjno-moralitetowych form teatralnych. Widoczne są również podobne kierunki i obszary artystycznych penetracji, pojmowania estetycznych kanonów sztuki, wartości regionalnej kultury, przy równoczesnej odrębności światopoglądu i twórczości obu artystów.

This article is a comparative study of the concept of the theatre of Karol Wojtyła and Emil Zegadłowicz. Although many works have been devoted to the youthful literary output and theatrical activity of Wojtyła, the themes of theatre studies have still not yet been fully analysed. Therefore, it would seem to be important to research those sources from which both artists drew, those that shaped their poetic sensitivity, their concept of man and their concept of the world as externalised in the structure of the dramatic works, inscribed in their theatrical thought and in their views on the mission of art and the actor. An attempt to compare the compositions of Zegadłowicz’s and Wojtyła’s early plays points to the common roots of the perception of the role of theatre and a model of dramaturgy arising from traditional, mystery-morality plays. Similar trends and areas of artistic penetration, the comprehension of the aesthetic canons of art and the value of regional culture are also visible, while the world-views and creativity of both artists are separate.