The Borderlines of the Thaw: Graphic Art from the Federal Republic of Germany in Warsaw’s “Exhibition Factory” (1956–1957)

The aim of the essay is to delineate the political and artistic contexts of two exhibitions of graphic art from the Federal Republic of Germany held in the Central Bureau of Art Exhibitions, the main state art gallery in Warsaw (1956–1957). The historians consider the year 1956 – similarly to the years 1968 or 1989 – to be an important caesura in the political and social history on the global scale. In the history of modern art in Poland, the year 1956 is also perceived as a period crucial to changes in artistic life (Polish thaw). As the first show of West German artists in post-war Poland, the Exhibition of the Works of Graphic Artists from the Federal Republic of Germany opened in Warsaw on the same day when Nikita Khrushchev delivered his celebrated “Secret Speech” in Moscow (25 February 1956). The exhibition Poster Art in the Federal Republic of Germany was organized in 1957, after the events of the Polish October (1956). The idea to juxtapose art exhibitions with political events of their era follows contemporary reflections on the phenomenon of noncontemporaneity and on the heterogeneous nature of the visual time of art and exhibition histories.

Celem artykułu jest zarysowanie politycznych i artystycznych kontekstów dwóch wystaw grafiki z Niemiec Zachodnich, które zostały zaprezentowane w Centralnym Biurze Wystaw Artystycznych w Warszawie  w latach 1956–1957. Historycy uznają rok 1956 – podobnie jak 1968 czy 1989 – za znaczącą cezurę czasową, rok przełomowy w globalnej historii politycznej i społecznej. W historii polskiej sztuki nowoczesnej rok 1956 jest również postrzegany jako czas istotny dla przemian w życiu artystycznym – czas Odwilży. Jako pierwsza wystawa sztuki z Niemiec Zachodnich w powojennej Polsce, Wystawa prac grafików z Niemieckiej Republiki Federalnej została otwarta w Warszawie w tym samym dniu, w którym w Moskwie Nikita Chruszczow przedstawił swój słynny „tajny referat” (25 lutego 1956). Wystawę Plakat NRF  zorganizowano w CBWA w 1957 r., po wydarzeniach Polskiego Października ’56. Zestawienie wystaw sztuki z politycznymi wydarzeniami tego okresu wpisuje się w refleksję nad zjawiskami równoczesności i nierównoczesności, rozpoznanymi przez filozofów historii, a także w refleksję nad heterogeniczną naturą wizualnego czasu historii wystaw.