Wann beginnt Kritik? Bedingungen, Möglichkeiten und Ziele einer Kontrastiven Diskurslinguistik als kritisches Verfahren

This paper focuses on the question of conditions under which a written or a spoken phrase can be interpreted as ‘critical’. After all, the possibility to express something in different ways—contrasted with the expressions that have already been uttered - is one of the main features of language in use. Contrastive discourse linguistics as critical practice interrelates expressions from different languages. In this way, it shows alternative expressions and thoughts beyond their own discursive environment.

Punktem wyjścia podjętych w pracy rozważań jest odpowiedź na pytanie dotyczące warunków, które muszą zostać spełnione, by móc uznać realizację jakiegoś wyrażenia za ‘krytyczne’ na tle innych. Każdy odmienny sposób wyrażania (pojmowany tutaj jako ciągłe re-formułowanie i tym samym kontrastowanie z tym, co zostało już powiedziane, czyli proces nieodłącznie wpisany w codzienną komunikację) stanowi wszakże podstawową właściwość języka w użyciu. Skupiając się na relacjach wyrażeń pochodzących z różnych języków, kontrastywna lingwistyka dyskursu w ujęciu krytycznym, ukazuje na ich tle alternatywne możliwości wyrażania i sposoby myślenia.

Ausgangspunkt ist die Frage, welche Bedingungen erfüllt sein müssen, um die sprachliche Realisierung eines Ausdrucks im Kontrast zu anderen Ausdrücken als ,kritisch‘ bewerten zu können. Schließlich ist das Anders-Sagen als stetige Re-Formulierung und der damit einhergehende alltägliche gesellschaftliche Vorgang der Kontrastierung zu bereits Gesagtem eine grundlegende Eigenschaft von Sprache im Gebrauch. Kontrastive Diskurslinguistik als kritisches Verfahren verstanden setzt Ausdrücke unterschiedlicher Sprachen in Beziehung und zeigt dadurch alternativen Ausdrucks- und Denkweisen auf.