Odrodzenie ekonomicznego nacjonalizmu – od neoprotekcjonizmu do nowego modelu geoekonomicznego świata

Obecne spowolnienie w handlu międzynarodowym, pozornie tylko związane z kryzysem pandemicznym, w rzeczywistości ma swoje korzenie w długim kryzysie gospodarczym i finansowym, który rozpoczął się już w 2007 r. Kryzys ten od kilkunastu lat przyczynia się do stymulowania nacjonalizmu gospodarczego i przyjmowania przez poszczególne państwa polityki neoprotekcjonistycznej. Nawet jeśli w debacie publicznej, również na polu akademickim, nadal dominuje tematyka “globalizacji”, główne mocarstwa światowe oraz regionalne organizacje gospodarcze poprzez wdrażanie polityki neoprotekcjonistycznej, doprowadziły do długotrwałej fazy „deglobalizacji”. Charakteryzuje się ona tendencją do wykorzystania granic politycznych w celu zamknięcia gospodarek. Regionalne bloki handlowe oraz główne mocarstwa próbowały w ten sposób odwrócić tendencję globalizacyjną, jaka miała miejsce w okresie u schyłku okresu gospodarki dwubiegunowej. Miało to poważne konsekwencje dla regionów rozwijających się i „gospodarek wschodzących”, w których stagnacja polityczna i gospodarcza pogłębiła się, rodząc nowe zagrożenia dla globalnej stabilności. We współczesnej geografii rozwoju głównymi podmiotami stały się obecnie względnie zamknięte i zrównoważone „superregiony”, których pojawienie się oznacza przeprojektowanie ogólnej równowagi geoekonomicznej świata.

The current slowdown in international trade, apparently linked only to the pandemic crisis, actually has its roots in the long economic and financial crisis that began in 2007, which has stimulated economic nationalism and the adoption of neoprotectionist policies for more than ten years. Even if the prevailing narrative, also in the academic field, continues to be that of “globalization”, those policies, implemented by large areas and major world powers, have caused a long phase of “de-globalization”, characterized by the renewed use of the modern border to enclose economies. Productive and trading blocs and major powers have tried with the closure to make political and economic spaces (separated by the timid rebirth of globalization at the end of the bipolar period) coincide again. This has had serious consequences for developing regions and “emerging countries”, which have seen their political and economic stagnation worsen, with new dangers for global stability. The contemporary geo-economy is now facing closed and counterbalanced “super-regions”, which are regionalizing and redesigning the overall geo-economic balance of the planet.