Kontrola i nadzór w prawie administracyjnym – wybrane zagadnienia teoretycznoprawne i dogmatycznoprawne

W artykule omówiono wybrane bieżące problemy w zakresie stosowania norm prawa administracyjnego, w szczególności dotyczących instytucji kontroli i nadzoru administracji publicznej. Wskazano na prawne uwarunkowania kształtujące specyfikę polskiego modelu sądowej kontroli administracji publicznej. Dokonano rekonstrukcji i odróżnienia pomiędzy pojęciami kontroli i nadzoru, a także innymi formami ingerencji w działalność administracyjną. Wskazano na uprawnienia kontrolne faktycznie sprawowane przez sądy, potwierdzające, iż organy te pełnią funkcję instytucji kontroli w systemie prawnym administracji publicznej. Badanie, mające za przedmiot przeobrażenia w systemie sądownictwa administracyjnego, przeprowadzono dualistycznie, tj. z teoretycznoprawnego i dogmatycznoprawnego punktu widzenia. W jego następstwie wskazano zalety i wady reformatoryjnego modelu sądownictwa. Ponadto przedstawiono szersze tło prawa administracyjnego w dziedzinie zjawisk społecznych i politycznych oraz zmian w ich społecznej percepcji.

The text discusses the selected current problems in the scope of application of the norms of the administrative law, in particular regarding the institutions of control and supervision of public administration. The article discusses the specificity of the Polish model of judicial control of public administration. It explains the notion of control, the existing differences between the review and the supervision, and also with other forms of interference in the administrative activity. In particular, the controlling power exercised by the courts was presented, with the arguments supporting the thesis that these organs perform a controlling function. From the legal theory and the legal dogmatic point of views the issues related to the problems arising from changes in the system of administrative courts were presented. The advantages and disadvantages of the reformatory model of the judiciary are shown. Moreover a broader background of administrative law has been presented in the field form of social and political phenomena and changes in their social perception.