Metodologie analizy nakładów i wydatków na badania naukowe - od wskaźników wkładu do wskaźników względnej pozycji

Artykuł zawiera analizę wskaźników dotyczących procesu finansowania badań naukowych i wydatków na te badania oraz propozycję usprawnienia tych wskaźników. Autor rozpoczyna od pogłębionego omówienia konstrukcji danych statystycznych dotyczących prac B+R opartych na Podręczniku Frascati oraz ich ograniczeń związanych z kategoriami analitycznymi, dostępnością danych oraz ich jakością. Następnie dowodzi, iż po to, aby odpowiedzieć na konkretne pytania z zakresu polityki naukowej, dotyczące przydziału funduszy, konieczne jest opracowanie nowej generacji wskaźników, tzw. wskaźników względnej pozycji (positioning indicators), skupiających się na analizie przepływów finansowych między podmiotami finansującymi badania, pośrednikami i ich wykonawcami. Przedstawia też niektóre nowsze wyniki badań porównawczych prowadzonych w Europie w tej dziedzinie. Na końcu formułuje ogólne wnioski metodologiczne dotyczące charakteru owych wskaźników i procedury ich tworzenia, wskazując na ich najważniejsze aspekty, takie jak powtarzalność, możliwość weryfikowania ich jakości, prostotę, warunkowy charakter i przejrzystość.

This paper discusses the status of indicators concerning research funding and expenditures and proposes some pathways for further developments. Firstly, the author discusses in depth the design of the R&D statistics based on the Frascati Manual and its limitations concerning analytical categories, data availability and quality. Further he argues that, to answer to specific policy questions concerning the allocation of funds, the development of a new generation of indicators is needed - so-called positioning indicators -focusing on the analysis of financial fluxes between research funders, intermediaries and performers, and presents some recent results of comparative European work in this direction. Finally, he draws some general methodological lessons on the nature of these indicators and on the procedure for their production, discussing key aspects like reproducibility, quality validation, simplicity, contingency and transparency.