Wybrane praktyki zarządzania zasobami ludzkimi w przedsiębiorstwach społecznych

Przedsiębiorczość jako zjawisko społeczne, choć silnie związana z prowadzeniem zyskownej działalności gospodarczej, jest także wykorzystywana w innych formach aktywności ludzi. W różnych okresach podejście bazujące na twórczości, rzutkości oraz innowacyjności było również stosowane do rozwiązywania problemów społecznych, jednakże ten aspekt wykorzystania przedsiębiorczości stanowił tylko niewielką część jej stosowania. Choć pojęcie przedsiębiorczości społecznej pojawiło się już w praktyce i było ujęte w literaturze w latach 70. XX w., jej pojmowanie i stosowanie było ograniczone. Rozwój i szersze wykorzystanie założeń tej koncepcji nastąpiło w latach 90. XX w. Można wskazać, że działania te były odpowiedzią na ówczesne zapotrzebowanie społeczne, bowiem jednym z efektów postępu technologicznego w zakresie komputeryzacji, robotyzacji i automatyzacji była wzrastająca liczba osób zagrożonych bezrobociem strukturalnym i wykluczeniem. Stąd też pojawiła się konieczność poszukiwania w szerszym wymiarze skutecznych rozwiązań wyłaniających się problemów społecznych, a decydujące role w tych działaniach odgrywały (i w dalszym ciągu odgrywają) innowacyjność i przedsiębiorczość. Efektem było ukształtowanie się koncepcji ekonomii społecznej, w jej ramach zaś koncepcji przedsiębiorczości społecznej i przedsiębiorstw społecznych. W artykule przedstawiono istotę i regionalne zróżnicowanie przedsiębiorstw społecznych oraz specyfikę zasobów ludzkich w nich zatrudnionych. Podano również przykłady „inteligentnych praktyk” stosowanych w ramach zarządzania zasobami ludzkimi, służących tworzeniu wartości społecznych i ekonomicznych w przedsiębiorstwach społecznych.

Entrepreneurship as a social phenomenon, although strongly associated with running profitable business operations is also used in relation to other forms of human activity. At different times, the approach based on creativity, activity and innovation was used by people to solve social problems as well, but this aspect of using entrepreneurship was only a small part of its use. Although the concept of social entrepreneurship already appeared in practice and was included in literature in the 1970s, its understanding and application was of limited character. The development and wider use of the assumptions of this concept took place in the 1990s. It can be pointed out that these actions were a response to the social demand of that time, because one of the effects of technological progress in the field of computerization, robotization and automation was the increasing number of people threatened by structural unemployment and exclusion. Hence the need to look for effective solutions to emerging social problems appeared, and the decisive roles in these activities played (and continue to play) innovation and entrepreneurship. The effect was the shaping of the concept of social economy, and within it social entrepreneurship and social enterprises. The publication presents the essence and regional diversity of social enterprises and the specificity of human resources within them. The publication is supplemented with examples of “smart practices” used in human resources management, and aimed at creating social and economic values in social enterprises.