Cadmium in sediments of polish major rivers and their tributaries

Systematyczne geochemiczne badania osadów wodnych Polski są prowadzone na zlecenie Głównego Inspektora Ochrony Środowiska od 1991 roku. Sieć obserwacyjna obejmuje 301 punktów, spośród których w 80 lokalizacjach próbki pobierane są co roku, a w pozostałych raz na trzy lata. Kilkunastoletnie badania wykazały wyraźny spadek zawartości kadmu w osadach rzecznych w Polsce. Blisko 70% zbadanych osadów w ciągu ostatnich trzech lat charakteryzowało się zawartością kadmu niższą niż 0,5 mg/kg. Zawartość kadmu wyższą niż 1 mg/kg stwierdzono w 22,6% zbadanych próbek. Najwyższe zawartości kadmu odnotowywane są w osadach dwóch rzek górnośląskich: Przemszy i Chechle oraz mazowieckiej rzece – Jeziorce. Głównym źródłem zanieczyszczenia osadów rzek Górnego Śląska, włącznie z górną Wisłą i Wartą, są ścieki odprowadzane z kopalń, hut i zakładów przemysłowych wykorzystujących cynk i jego związki w produkcji. Inną przyczyną wysokich zawartości kadmu w osadach są ścieki odprowadzane z zakładów metalurgicznych, elektrycznych, elektronicznych, zakładów produkujących barwniki i farby oraz wytwarzających plastiki. Jest to obserwowane w osadach Wieprza, który jest odbiornikiem ścieków z Lublina (poprzez dopływ Bystrzyca), Jeziorce i Warcie.