Krytyka postkolonialna, literacka aksjologia, literatura serbska

W pracy analizowana jest zależność między założeniami aksjologicznymi krytyki postkolonialneja kryteriami wartościującymi, przyjętymi w opisie literatury. Główna teza tekstu głosi, żebadania postkolonialne, uznające obecne w literaturze współczesnej kryteria wartościujące jakorepresywne w sensie politycznym, jednocześnie same przyjmują kryteria zaangażowania politycznego, jako relewantne narzędzie służące ocenie wartości tekstu literackiego. W części końcowej pracy przedstawiono rozważania poświęcone wpływowi specyfiki badań postkolonialnychna stan literatury i krytyki literackiej. Przedstawiono tu trzy wnioski: 1) literatura serbskamusi się stać literaturą hybrydyczną, aby mogła się przyjąć na gruncie postkolonialnej koncepcjiliteratury, co oznacza, że powinna się wyzbyć swojego narodowego przedznaku; 2) postkolonialnakoncepcja literatury zainicjuje w literaturze serbskiej przesunięcia tematyczne na korzyśćsytuacji hybrydycznych – czyli afirmacji Megalopolis ze strony przybyszów z prowincji; 3) koncepcja literatury postkolonialnej doprowadzi do zideologizowania krytyki literackiej za pośrednictwem fenomenu krytyki inkwizycyjnej, czyli takiej, której punkt wyjścia stanowi aprioryczna niższość moralna tekstu literackiego.

This work ana-lyses the relationship between axiological setups of postcolonial critique and virtue criteria set up by modern literature. The essential thesis is that postcolonial studies criticize the virtue crite-ria of modern literature as politically repressive, while at the same time they themselves estab-lish the criterion of political activism as a relevant criterion for valuing the worth of literary work. In conclusion of this work, the analysis is focused on the repercussions of this feature of postcolonial studies and their effect on modern Serbian literature and critique practice. Three conclusions are derived: 1. Serbian literature in order to be accepted within the domain of the postcolonial concept of literature has to become a hybrid literature, thus it has to denounce its national prefix 2. The postcolonial concept is going to initiate a thematic shift within Serbian literature to direction of thematic hybrid situation – affirmation of Megalopolis by newcomers from the countryside 3. The concept of postcolonial literature is going to lead to ideology of literal critics via the phenomenon of critique inquisition: critique that derives from a priori moral inferiority of literal text.