Efekty organizacji przestrzennej usieciowienia przedsiębiorstw intensywnie wykorzystujących wiedzę z punktu widzenia planowania przestrzennego

Przedmiotem niniejszej pracy są sieci powiązań tworzone przez przedsiębiorstwa, ze szczególnym uwzględnieniem firm intensywnie wykorzystujących wiedzę. Celem pracy jest identyfikacja i próba oceny efektów usieciowienia tych przedsiębiorstw, efektów, jakie niesie za sobą organizacja przestrzenna sieci, a które mogą mieć istotne znaczenie dla polityki przestrzennej. W artykule powołano się na prace badawcze polskich i zagranicznych autorów, które powstały w drugiej dekadzie XXI wieku. Działalność usieciowionych przedsiębiorstw intensywnie wykorzystujących wiedzę wymaga wnikliwej analizy pod kątem obserwowanych, a także potencjalnych efektów widocznych w przestrzeni, w związku z charakterem prowadzenia działalności gospodarczej tych podmiotów, który to nie wymaga, w wielu przypadkach, bliskości przestrzennej uczestników sieci. Na podstawie przedstawionych w artykule badań można zaobserwować różny charakter efektów rozwoju gospodarki opartej na wiedzy w przestrzeni. Procesy usieciowienia przedsiębiorstw mogą prowadzić do negatywnych skutków w postaci nadmiernej koncentracji funkcji zarządzającej i wysysania zasobów z mniej rozwiniętych i mniej atrakcyjnych regionów eskalowanych przez procesy migracyjne. Jednocześnie drugi z przykładów wskazuje, że te same procesy w innych warunkach rozwojowych mogą być odbierane pozytywnie, jako szansa na tworzenie świetnie skomunikowanych z wielkim światem terenów policentrycznego rozwoju na obszarach dotychczas zdominowanych przez małe i średnie miasteczka, które wykorzystują powiązania z węzłami o światowym i międzynarodowym znaczeniu jako pas transmisyjny dla własnego rozwoju.

The subject of the work are networks created by the company, with particular emphasis on knowledge-intensive enterprises. The aim of the work is to identify and attempt to assess the effects of networking knowledge-intensive enterprises, posed by spatial organization of the network, and which may be of importance for spatial policy. The article was based on research conducted by Polish and foreign authors, which were created in the second decade of the twenty-first century. Activity of networked knowledge-intensive enterprises requires careful analysis in terms of the observed and potential effects seen in space in relation to the nature of the business of these entities which does not require, and in many cases, the spatial proximity of the participants of the network. In the research presented in the article could be observed different nature of the effects of the development of knowledge-based economy in space. Processes networking business can lead to negative consequences in the form of excessive concentration of management functions and absorb resources from the less developed and less attractive regions escalated by migration processes. At the same time the second example shows that the same processes in different conditions of development can be perceived positively as an opportunity to create a great „communicated with the big world” areas polycentric development in regions previously dominated by small and medium-sized towns, which use links to nodes of the global and international importance as a „transmission belt” for their own development.