(Nad)reprezentacja interesów w procesie kształtowania polityki publicznej na przykładzie obszaru prawno-autorskiego w Polsce

Artykuł poświęcony jest problematyce reprezentacji interesów w procesie kształtowania polityki publicznej. W szczególności podejmuje kwestie związane z zarządzaniem regulacyjnym dotyczącym relacji z grupami interesu oraz strategii stosowanych przez interesariuszy w procesach konsultacyjnych. Ponadto omówiono rolę, jaką grupy interesu odgrywają w polityce publicznej. Analiza dotyczy działań polskich grup interesu w obszarze prawa autorskiego, który zasługuje na uwagę zarówno ze względu na różnorodność aktorów, jak i na asymetrię interesów. Przeprowadzona analiza pozwala stwierdzić, że działania podejmowane przez interesariuszy w zakresie wzmacniania reprezentacji swoich interesów prowadzą do "nadreprezentacji" tych interesów, co - przy braku odpowiednich mechanizmów zarządzania regulacyjnego w zakresie udziału stron w konsultacjach - zwiększa ryzyko wystąpienia zjawiska "zawłaszczania regulacji" przez podmioty. Dane zostały zebrane w ramach monitoringu legislacyjnego projektów ustaw prawno-autorskich procedowanych w latach 2013-2019, a także w toku wywiadów półustrukturyzowanych przeprowadzonych w latach 2015-2018. W celu zilustrowania strategii lobbingowych za-stosowano metodę analizy sieci społecznych.

The article is focused on the issue of the representation of interests in the process of shaping public policies. In particular, it addresses issues related to regulatory management regarding relations with interest groups and strategies used by stakeholders in consultation processes. In addition, we aim to discuss the role that interest groups play in public policies. The analysis concerns the activities of Polish interest groups in the area of copyright, which deserves attention due to the diversity of actors and the asymmetry of interests. The analysis makes it possible to state that the actions taken by stakeholders in strengthening the representation of their interests lead to "overrepresentation" of these interests, which - in the absence of appropriate regulatory management mechanisms for the participation of parties in consultations - increases the risk of the phenomenon of "regulatory capture" by entities. The data was collected as part of the legislative monitoring of drafts of legal-copyright laws proceeded in 2013-2019, as well as semi-structured interviews conducted in 2015-2018. In order to illustrate lobbying strategies, a method of analyzing social networks was used.