Style radzenia sobie ze stresem i zespół wypalenia zawodowego u studentów ratownictwa medycznego i ratowników medycznych

Working as medical rescuer is associated with many stressors, mainly associated with exposure to life-threatening situations, human suffering, disease and death, but also to interpersonal conflicts and considerable work burden. These factors contribute to the development of burnout syndrome in medical rescuers. Published papers highlight the mediating role of coping styles on the development of burnout syndrome. The aim of this paper is to assess coping styles and correlations between them and severity of burnout symptoms in medical rescuers and students of emergency medicine, depending on job seniority in this profession. Overall, 148 persons participated in the study, aged from 19 to 47 years. These were part-time (extramural) students of 1st and 3rd year of emergency medicine, working as medical rescuers (n=66) and students not working as medical rescuers (n=82). The following instruments were implemented: Coping Inventory for Stressful Situations (CISS) and the Maslach Burnout Inventory (MBI). No significant differences were noticed in any aspect of professional burnout: emotional exhaustion, depersonalisation and sense of personal achievement, between students working as medical rescuers and those not exercising this job. Students of emergency medicine who do not exercise this job, more often implement coping style focused on emotions and avoidance. However, the older were persons interviewed, and the longer they worked as medical rescuer, the more frequently they resorted to task-focused coping style. No correlation was noticed between age and job seniority of persons examined and severity of burnout syndrome.

Wykonywanie zawodu ratownika medycznego wiąże się z wieloma sytuacjami stresującymi, przede wszystkim z narażeniem na niebezpieczne dla życia sytuacje, obcowaniem z cierpieniem, chorobą i śmiercią, ale także konfliktami interpersonalnymi oraz znacznym obciążeniem pracą. Powyższe zjawiska sprzyjają rozwijaniu się u ratowników zespołu wypalenia zawodowego. W literaturze zwraca się uwagę na pośredniczący wpływ stylów radzenia sobie ze stresem na rozwój zespołu wypalenia zawodowego. Celem niniejszej pracy była ocena stylów radzenia sobie ze stresem oraz zależności między nimi a nasileniem cech wypalenia zawodowego u studentów ratownictwa medycznego w zależności od stażu pracy w zawodzie ratownika medycznego. W badaniach uczestniczyło 148 osób w wieku od 19 do 47 lat. Byli to studenci zaoczni pierwszego i trzeciego roku kierunku medycyna ratunkowa pracujący w zawodzie ratownika medycznego – 66 osób, a także studenci niepracujący jako ratowni cy medyczni – 82 osoby. Zastosowano następujące metody badań: Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych (CISS) i Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego (MBI). Nie stwierdzono istotnych różnic w zakresie żadnego z wymiarów wypalenia zawodowego: emocjonalnego wyczerpania, depersonalizacji i poczucia dokonań osobistych pomiędzy studentami pracującymi i niepracującymi w zawodzie ratownika medycznego. Studenci ratownictwa medycznego, którzy nie pracują w zawodzie, częściej stosują styl radzenia sobie ze stresem skoncentrowany na emocjach oraz na unikaniu. Z kolei im starsze były badane osoby oraz im dłuższy był ich staż pracy w zawodzie ratownika medycznego, tym częściej w sytuacjach stresowych stosowali styl radzenia sobie ze stresem skoncentrowany na zadaniu. Nie stwierdzono korelacji pomiędzy wiekiem i stażem pracy badanych osób a nasileniem cech wypalenia zawodowego.