Instrumenty Trybunału Konstytucyjnego umożliwiające uniknięcie derogacji niekonstytucyjnych norm

Z art. 190 ust. 1 Konstytucji wynika kompetencja TK do derogacji norm uznanych za niekonstytucyjne, a więc bezpośredniej ingerencji w system prawny. Można jednak wyszczególnić wyjątki od tego podstawowego dla działalności polskiego sądu konstytucyjnego skutku orzeczenia stwierdzającego niezgodność normy ze wzorcem kontroli. Artykuł wskazuje, że Trybunał Konstytucyjny ma instrumenty, które umożliwia-ją wręcz uniknięcie derogacji. Stawiana jest bowiem teza, że zastosowanie wszystkich z uwzględnionych tu środków każdorazowo zależy od decyzji Trybunału; nie wynika ani z petitum pisma procesowego, ani z trybu postępowania. W artykule uwzględniono: odroczenie utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego, wyrok stwierdzający pominięcie ustawodawcze, wyrok interpretacyjny afirmatywny oraz funkcję sygnalizacyjną. Ich analizę oparto o kryterium podstawy prawnej, celu oraz skutków ich zastosowania. Opisano wpływ tych instrumentów na system prawa oraz znaczenie dla organów stosujących prawo.

According to Article 190 para. 1 of the Constitution, Constitutional Tribunal has competences to derogate unconstitutional norms, therefore, to interfere in the legal system directly. However, there can be specified some exceptions to this basic result of Constitutional Court’s judgments. The article indicates that Polish constitutional court has instruments which enable to avoid derogating unconstitutional norms. It is worth underlining, that it is always Constitutional Tribunal’s decision to apply any of them. Especially, it doesn’t depend on petitum of pleading or procedures. In the article, it was taken into consideration: an adjournment of the date of the loss of unconstitutional provision’s binding force, a judgment concerning legislative omission, an affirmative interpretative judgment and a signaling. Their analysis is based on criterion of legal basis, aim and result of their application. It is described influence of these instruments on the legal system and, on the other hand, their significances for the authorities applying the law.