Zespół psychoorganiczny wieku rozwojowego w diagnozie i terapii logopedycznej

Zaburzenia rozwoju mowy u dzieci z uszkodzeniami przedniej części płatów czołowych we wczesnym etapie życia nie wynikają z trudności stricte językowych – jak w przypadkach alalii, czy realizacyjnych – jak w przypadkach dyzartrii, lecz spowodowane są zakłóceniami sterującej funkcji słowa i przejawiają się jako zakłócenia interakcji językowych, trudności w opanowaniu językowych reguł pragmatycznych i realizowaniu emocjonalnej, informacyjnej, działania i modalnej funkcji wypowiedzi. Trudności diagnostyczne i terapeutyczne w odniesieniu dzieci z uszkodzeniem przednich części mózgu we wczesnym okresie rozwoju wynikają z tego, że dotychczasowe badania nie pozwoliły na określenie ogólnych kryteriów wyodrębniania tej grupy zaburzeń w odrębną kategorię deficytów, które w wypadku dorosłych określane są mianem zespołu psychoorganicznego czołowego. Jako ilustrację tego problemu w artykule przedstawiono opis przypadku 20-letniej dziewczyny, która doznała rozległego uszkodzenia obydwu płatów czołowych na skutek urazu czaszkowo-mózgowego w czwartym miesiącu życia. Obraz zaburzeń w sferze społeczno-emocjonalnej, komunikacyjno-językowej i poznawczej u badanej dziewczynki w okresie dzieciństwa i adolescencji aż do wczesnej dorosłości oraz jego dynamika wykazują odmienność względem zarówno niepełnosprawności intelektualnej, jak również zespołu psychoorganicznego czołowego u osób dorosłych.

Speech development disorders in children with injuries to the anterior part of the frontal lobes in the early stage of life do not stem from strictly linguistic difficulties as in the cases of alalia, or from realization difficulties as in dysarthric cases, but are caused by disturbances of the controlling verbal function, and manifest themselves as linguistic interaction disorders, difficulties in acquiring pragmatic language rules and in the realization of the emotional, modal, informative and action function of utterance. Diagnostic and therapeutic difficulties with regard to children with injuries to the frontal brain parts arise from the fact that previous studies failed to define the general criteria for classifying this group of disorders into a separate category of deficits, which are called frontal psychoorganic syndrome in the case of adults. This problem is illustrated in the article by the case of a 20-year-old girl, who suffered an extensive injury to both frontal lobes as a result of a craniocerebral injury at the age of four months. The picture of disorders in the socio-emotional, communicative-linguistic and cognitive spheres in the studied girl during her childhood and adolescence and in early adulthood, and its dynamics reveals a difference in comparison both with intellectual disability and frontal psychoorganic syndrome in adults.