Obszary Natura 2000 - szansa czy bariera dla rozwoju lokalnego

Celem badań była identyfikacja postaw i opinii przedstawicieli samorządów lokalnych wobec trudności i ograniczeń rozwoju gospodarczego gmin posiadających obszary Natura 2000. Badania ankietowe przeprowadzono w 2013 r. wśród władz samorządowych gmin powiatu janowskiego w województwie lubelskim, w których obszary Natura 2000 zajmują ponad 35% powierzchni Obejmowanie cennych przyrodniczo obszarów ochroną prawną w ramach Europejskiej Sieci Ekologicznej „Natura 2000”, zabezpiecza z jednej strony ochronę europejskiego dziedzictwa przyrodniczego, z drugiej jednak, z racji rygorystycznego reżimu ochronnego, może blokować rozwój gospodarczy tych terenów. Tymczasem ponad połowa gmin w Polsce to gminy, w których obszary Natura 2000 zajmują ponad 20% powierzchni, są to gminy najsłabsze pod względem rozwoju społeczno-gospodarczego. Powstaje zatem pytanie, czy obszary Natura 2000 rzeczywiście pogarszają warunki konkurencyjności lokalnej gospodarki i czy stanowią barierę rozwoju gmin objętych siecią „Natura 2000”.

The priority of the Natura 2000 European Ecological Network is to reconcile economic development with the simultaneous protection of and respect for biological diversity. The issue is, therefore, not to obstruct economic development but to channel it so that it will not threaten the natural environment. In practice, however, this idea turns out to be difficult to implement. Despite the fact that the law on the protection of nature allows certain kinds of activities in the Natura 2000 areas, the existing requirements and procedures for starting economic or investment activities make it very difficult for potential investors to operate. Under such circumstances the local self-governments of Natura 2000 gminas [communes/municipalities] have to wrestle with local problems of environmental protection, treating the fact of being situated in Natura 2000 areas as a factor that restricts their socio-economic development. It is therefore reasonable to expect that they should receive special funds from the State budget, e.g. in the form ecological subventions. At the same time it is important to define the priorities of gminas in respect of the economic development of the Natura 2000 Network areas, to prepare long-term programs promoting the development of non-agricultural enterprise, and to guarantee appropriate funds for this purpose.