Ocena stopnia zrównoważenia produkcji w gospodarstwach mlecznych według metodyki RISE

Przedstawiono ocenę stopnia zrównoważenia produkcji rolnej za pomocą wskaźników ekologicznych, ekonomicznych i społecznych zawartych w modelu RISE w wybranych gospodarstwach mlecznych. Badania prowadzono na terenie województwa lubelskiego i podlaskiego w gospodarstwach prowadzących działalność w pobliżu zakładów mleczarskich. Z przeprowadzonej analizy wynika, że żadne z poddanych analizie gospodarstw nie można uznać za zrównoważone zgodnie z przyjętą metodyką, ponieważ nie uzyskały pozytywnych wartości wszystkich 12 wskaźników charakteryzujących różne aspekty zrównoważenia. Gospodarstwa w województwie lubelskim oraz jedno gospodarstwo w województwie podlaskim prowadziły intensywną produkcję rolną, stosowały wysokie dawki nawożenia, co powodowało problemy z gospodarką nawozową, a wskaźnik „potencjał emisyjny N i P” uzyskał wysoką wartość. Jednocześnie gospodarstwa te wykazywały małą dbałość o bioróżnorodność, ale osiągały dobre wyniki ekonomiczne. Gospodarstwa zlokalizowane w województwie lubelskim, pomimo trudności, w lepszym stopniu realizowały gospodarkę nawozową w porównaniu do gospodarstwa w województwie podlaskim. W ocenianych gospodarstwach największy problem stanowiło uzyskanie pozytywnej wartości wskaźnika bioróżnorodności.

The paper presents the assessment of the degree of sustainability of agricultural production using the ecological, economic and social indicators included in the RISE model in selected four dairy farms. The research was conducted in the Lubelskie and Podlaskie provinces. The analysis shows that none of the analyzed farms can be considered sustainable under the adopted methodology because they did not have positive values for all 12 indicators characterizing the different aspects of sustainability. Farms in the Lubelskie province and one farm in the Podlaskie province was engaged in intensive agricultural production, using high fertilization fertilizers, which caused problems with the fertilizer economy, and the “N and P” emission potential was high. At the same time, these farms showed little respect for biodiversity but achieved good economic results. Farms in Lubelskie voivodeship, in spite of problems have better managed the fertilizer economy than farms in Podlaskie voivodeship. In the selected farms, the biggest problem was the achievement of a positive biodiversity value, which resulted from the use of intensive production technologies.