Wpływ formy chemicznej niklu na stopień i specyfikę uszkodzeń roślin jęczmienia jarego (Hordeum vulgare L.) odmiany Poldek

W przeprowadzonych badaniach porównano stopień i specyfikę morfologicznych i anatomicznych symptomów toksyczności niklu pobranego przez rośliny jęczmienia jarego odmiany Poldek z formy nieorganicznej (NiSO₄・7 H₂O) i z kompleksów organicznych Ni(II)-cytrynian, Ni(II)-Glu i Ni(II)-EDTA. Czas pojawienia się symptomów toksyczności niklu i ich natężenie zależały od formy chemicznej niklu w glebie, natomiast symptomy te nie były specyficzne dla danej formy. Przejawiały się one w wierzchołkowych i międzywiązkowych chlorozach i nekrozach liści, morfologicznej deformacji, przebarwieniach i miejscowej nekrozie korzenia. Symptomy anatomiczne toksyczności badanych form niklu były także mało specyficzne i przejawiały się w redukcji wymiaru promieniowego komórek korzenia i liścia, falistej teksturze ścian komórkowych, plazmolizie protoplastów wskutek utraty turgoru oraz w miejscowych nekrozach tkanek. Wskutek tej nekrozy powstawały tzw. „zewnętrzne zagłębienia" i „wewnętrzne pęknięcia" korzenia. Najpóźpiej w rozwoju roślin i o najmniejszym natężeniu symptomy uszkodzeń występowały u roślin rosnących na glebie zanieczyszczonej Ni(II)-EDTA, natomiast u roślin rosnących na glebie zanieczyszczonej niklem w trzech pozostałych formach pojawiały się mniej więcej w tym samym czasie i o podobnym natężeniu.

In the present study the authors compared the degree and type of morphological and anatomical symptoms of nickel toxicity absorbed by barley plants Poldek cultivar from inorganic form (NiSO₄・7 H₂O) and from organic complexes: Ni(II)-citrate, Ni(II)-Glu and Ni(II)-EDTA. The time of appearance of symptoms of nickel toxicity and their intensity depended on the chemical form of nickel in the soil, but these symptoms were not typical of a given form. The symptoms manifested themselves in apical and interbundle chlorosis and necrosis of leaves, morphological deformation, change of colour and local necrosis of root. Anatomical symptoms of toxicity of the studied forms of nickel also were not very typical and manifested themselves in the reduction of radial diameter of root and leaf cells, corrugated texture of cell walls, protoplast plasmolysis as a result of loss of turgor, and in local necrosis of tissues. As a result of these necrosis the so-called „external cavings" and „internal cracks" of root appeared. Symptoms of nickel toxicity were observed the latest and their intensity was the smallest in plants grown on soil contaminated with Ni(II)-EDTA. In plants grown on soils contaminated with nickel in the other three forms, symptoms of toxicity appeared basically at the same time and their intensity was also similar.