The effect of Ca, Mg and K leaching from soils as affected by soil kind and their utilization manner

The purpose of the study was to investigate a long-term effect of mineral fertilization (NPK vs. NPK+Ca) and manner of soil utilization (fallow vs. 4-course rotation) on soil properties and leaching of cations in a lysimeter experiment involving a sandy soil, a loess soil, and a loamy soil. The amount of leached Ca²⁺, Mg²⁺, and K⁺ cations depended primarily on soil kind and soil utilization. The losses of calcium and potassium were greatest on the sandy soil, the smallest calcium losses were recorded on the loess soil. About 50-120 kg Ca, 8-40 kg Mg and 2-20 kg K were leached from 1 ha of cultivated soils in a year, 150-250 kg Ca, 15-90 kg Mg, and 5-85 kg K were leached in the same conditions from uncropped fallowed soils. After 12 years a significant increase of soil acidification, proportional to pH reduction, was recorded in non-limed and fallowed treatments that coincided with the appearance of mobile Al. Mineral fertilization and leaving the soils uncropped caused a significant decrease in the degree of their base saturation (V), mainly with calcium. Those adverse changes in soil properties depended both on soil kind and starting soil pH. Liming effectively counteracted the acidification of soils fertilized with NPK.

W doświadczeniu lizymetrycznym z glebą piaskową, lessową i gliniastą badano wieloletni wpływ nawożenia mineralnego (NPK oraz NPK+Ca) i sposobu użytkowania (ugór oraz 4-polowe zmianowanie) na kształtowanie się właściwości tych gleb i straty podstawowych kationów zasadowych przez wymywanie. Wielkość wymycia jonów Ca²⁺, Mg²⁺ i K⁺ zależała przede wszystkim od rodzaju gleby i sposobu jej użytkowania. Straty wapnia i potasu były największe z gleby piaskowej, straty wapnia - najmniejsze z gleby lessowej. Z gleb uprawianych ulegało wymyciu w ciągu roku w przeliczeniu na 1 ha około 50-120 kg Ca, 8-40 kg Mg i 2-20 kg K, natomiast z ugorów 150-250 kg Ca, 15-90 kg Mg i 5-85 kg K. Po 12 latach badań wykazano istotny wzrost zakwaszenia gleb z pojawieniem się glinu ruchomego, w ilościach proporcjonalnych do spadku pH, w obiektach nie wapnowanych oraz w warunkach ugorowania. Nawożenie mineralne oraz pozostawienie gleb bez obsiewu spowodowało wyraźne obniżenie stopnia wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi, głównie wapniem. Te niekorzystne zmiany we właściwościach gleb zależały zarówno od ich rodzaju jak i wyjściowego pH. Wapnowanie skutecznie przeciwdziałało zakwaszaniu się gleb nawożonych NPK.