Zawartość i pobranie miedzi, manganu i cynku przez jęczmień jary uprawiany w warunkach wieloletniego zróżnicowania nawożenia obornikiem i azotem. Część I. Zawartość Cu, Mn i Zn w ziarnie i w słomie

Celem badań była ocena wpływu wieloletniego zróżnicowanego nawożenia obornikiem i azotem mineralnym na zawartość Cu, Mn i Zn w plonach jęczmienia jarego. Próbki ziarna i słomy pobierano w 22 roku doświadczenia trwałego, prowadzonego na glebie płowej typowej o składzie granulometrycznym gliny lekkiej podścielonej gliną średnią. Doświadczenie obejmowało cztery obiekty nawożenia obornikiem: bez obornika, corocznie po 1/4 pełnej dawki (60 t·ha⁻¹ na 4 lata), co 2 lata po 1/2 pełnej dawki, cała dawka w pierwszym roku rotacji oraz 4 poziomy nawożenia azotem: N₀, N₁, N₂ i N₃ ( N₁ pod jęczmień = 30 kg·ha⁻¹). W warunkach prowadzenia doświadczenia zawartość miedzi, manganu i cynku w ziarnie i w słomie jęczmienia jarego układała się w szereg: Zn > Mn > Cu. Długoletnie zróżnicowane nawożenie obornikiem oraz nawożenie rosnącymi dawkami azotu silniej modyfikowało koncentrację Cu, Mn i Zn w słomie jęczmienia niż w ziarnie, przy czym w największym stopniu oddziaływało na zawartość w plonach manganu. W warunkach nawożenia wyłącznie mineralnego stwierdzono w plonach jęczmienia większe zawartości badanych mikroelementów niż na nawożeniu obornikiem - zwłaszcza stosowanym corocznie. Wzrastające nawożenie azotem powodowało zwiększenie się zawartości manganu i cynku w ziarnie oraz miedzi, manganu i cynku w słomie. Wzrost poziomu nawożenia azotem przyczyniał się do zmniejszania wskaźników translokacji badanych mikroelementów.

The investigations aimed at estimating the effect of long-term different fertilization with farmyard manure (FYM) and mineral nitrogen on Cu, Mn and Zn contents in spring barley. The grain and straw samples were taken in 22-nd year of experiment, carried out on typical lessive soil of granulometric composition of light loam underlayed with medium loam (FAO: haplic luvisol). The experiment included four treatments of fertilization with farmyard manure: without FYM, every year 1/4 rate (60 t·ha⁻¹ for 4 years), every 2-years 1/2 rate, full rate for the 1-st year of rotation as well as four nitrogen fertilization levels: N₀, N₁, N₂ i N₃ ( N₁ = 30 kg N·ha⁻¹ for spring barley). Under experimental conditions the Cu, Mn and Zn contents in grain and straw of spring barley depressed as follow: Zn > Mn > Cu. The long-term different fertilization with FYM and increased doses of nitrogen showed stronger influence on the contents of Cu, Mn and Zn in straw of spring barley than in the grain; moreover, the highest was affected the manganese content. Under conditions of only mineral fertilization the higher contents of tested micronutrients were found in spring barley than at fertilization with FYM, especially every year. Increasing doses of mineral nitrogen affected the increase of Mn and Zn concentration in grain and Cu, Mn and Zn in the straw. Increasing of nitrogen fertilization level decreased the translocation indices of tested micronutrients.