Rekonstrukcja paleokrajobrazów Ukrainy w ciągu MIS 20-12 uzyskana metodami paleontologicznymi

The palaeolandscaps reconstruction and changes in the boundaries of the physicogeographical countries and zones of Ukraine during the end of Early and the fi rst half of Middle Pleistocene are examined. The section spans from MIS 20 to MIS 12, time interval 430–800 kyr and includefi ve stratigraphic units. This study is based on palynological, microtheriological, malacological analyzes and literature data. Our results support signifi cant changes, which can be associated with the cold and warm stages, but this study demonstrates that the surface and boundaries of the Pleistocene biostratigraphic units do not always coincide with the surface of the climatostratigraphic subunits identifi ed on the basis of palaeogeographic reconstructions.

Abstrakt: Według nowego Schematu Stratygrafi cznego Plejstocenu Ukrainy klimatolity przyazowski, martonoszski, sulski, łubenski i tiligulski korelowane są z końcową częścią wczesnego i pierwszą połową środkowego plejstocenu według międzynarodowej skali stratygrafi cznej oraz z 20-12 MIS. Z kriochronami przyazowską, sulską i tiligulską wiązała się sedymentacja lessów i osadów lessopodobnych; podczas kriochrony tiligulskiej lądolód skandynawski (Krukenycki, Okski) objął północno-zachodnią Ukrainę. Podczas termochron martonoszskiej i łubenskiej formowały się gleby kopalne. Osady subakwalne (pierwsza połowa środkowego plejstocenu) tworzą aluwialne terasy V i VI, a także osady basenów morskich Czauda i Postczauda. W celu rekonstrukcji warunków paleogeografi cznych zostały wykorzystane własne wyniki badań palinologicznych, malakologicznych, mikroteriologicznych osadów kontynentalnych i morskich, dane z analizy paleopedologicznej z lat ostatnich oraz materiały publikowane (por. bibliografi a). Uzyskane dane potwierdziły cykliczny charakter ewolucji krajobrazów i zmian klimatu na Ukrainie podczas glacjałów i interglacjałów w okresie między 800 a 430 tysięcy lat temu. Zasięgi stref roślinnych, wyróżnianych na terenie Ukrainy w tych jednostkach stratygrafi cznych, przedstawiają ryc. 3–7. Z przeprowadzonej analizy wynika, że powierzchnia i granice jednostek biostratygrafi cznych w poszczególnych jednostkach plejstocenu nie zawsze pokrywają się z powierzchnią podjednostek klimatostratygrafi cznych, zidentyfi kowanych na podstawie rekonstrukcji paleogeografi cznych. Cechą charakterystyczną jest duża rola doliny Dniepru, wykazana przez zróżnicowanie strefowych odmian roślinności w prawo- i lewobrzeżnej części jego basenu.