ROLA WITAMINY D W CHOROBACH NOWOTWOROWYCH I NEURODEGENERACYJNYCH – PRZEGLĄD LITERATURY

In recent years, a significant increase in the incidence of cancer and neurodegenerative diseases has been observed. This is mainly because of the higher life expectancy and thus prolonged contact with risk factors, inadequate diet and lack of physical activity. Along with aging processes, the prevalence and incidence of many diseases rise dramatically. New drugs and solutions are constantly being sought that would help in particular preventing. One way could be the use of vitamin D or its analogues, which through their proven pleiotropic action, have become the focus of the interest of many scientists in the last decade. One might think that the problem of vitamin D deficiency should affect a small part of the population, due to health campaigns carried out and the availability of many OTC preparations with vitamin D in various forms. Research, however, confirms that the need for vitamin D supplementation is overlooked by healthcare professionals, and its deficiencies are widespread worldwide and affect all ages. It is very meaningful problem. It is important to check the concentration of this vitamin in the blood, which in the case of low levels can be correlated with potential health problems. The influence of vitamin D on physiological processes, confirmed by numerous studies and scientific publications, and thus also the prevention of numerous diseases, is an important argument indicating the need for patient education on how to take it regularly. For this reason, preventive actions carried out by professional medical staff, including pharmacists in community pharmacies, regarding awareness of the important role of vitamin D and its impact on our health are important. Patient counseling may have a significant effect on improving quality of life. This article discusses some mechanisms of antiproliferative, neuroprotective and immunomodulatory activity of active vitamin D derivatives on the example of selected cancers, Alzheimer's disease, and multiple sclerosis.

W ostatnich latach obserwuje się znaczny wzrost zachorowań na nowotwory i choroby neurodegeneracyjne. Wciąż poszukuje się nowych leków i rozwiązań, które pomogłyby zwłaszcza w zapobieganiu tym chorobom. Jednym ze sposobów może być stosowanie witaminy D lub jej analogów, które poprzez swoje udowodnione wielokierunkowe działanie, stały się w ostatniej dekadzie przedmiotem zainteresowania wielu naukowców. Można by pomyśleć, że problem niedoboru witaminy D powinien dotyczyć niewielkiej części populacji, ze względu na przeprowadzane kampanie zdrowotne i dostępność wielu preparatów OTC z witaminą D w różnej postaci. Badania potwierdzają jednak, że potrzeba suplementacji witaminy D jest pomijana przez pracowników służby zdrowia, a jej niedobory są powszechne na całym świecie i dotykają wszystkich grup wiekowych. Duże znaczenie ma sprawdzanie stężenia tej witaminy we krwi, co w przypadku niskiego poziomu można skorelować z potencjalnymi problemami zdrowotnymi. Potwierdzony w licznych badaniach i publikacjach naukowych wpływ witaminy D na procesy fizjologiczne, a przez to także na zapobieganie licznym chorobom, jest istotnym argumentem wskazującym na potrzebę edukacji pacjentów na temat jej regularnego przyjmowania. Z tego powodu istotne są akcje profilaktyczne prowadzone przez fachowy personel medyczny, w tym także przez farmaceutów w aptekach ogólnodostępnych, dotyczące uświadamiania pacjentom ważnej roli witamy D i jej wpływu na nasze zdrowie. W niniejszym artykule omówiono niektóre mechanizmy działania antyproliferacyjnego, neuroprotekcyjnego i immunomodulującego aktywnych pochodnych witaminy D na przykładzie wybranych chorób nowotworowych, choroby Alzheimera oraz stwardnienia rozsianego.