ROLA CULTURAL DEFENCE W WYMIARZE SPRAWIEDLIWOŚCI KARNEJ

The phenomenon of multiculturalism has its reflection in the growing importance of the concept of ‘cultural defence’ which is present in criminal jurisdiction. It means that a court will take into account the defendant’s cultural roots that might have influenced his behaviour. The debate in a courtroom regarding such cultural arguments touches upon the dogmatic as well as practical issues. While deliberating matters in which the ‘cultural defence’ appears, courts should first and foremost rule if the defendant can refer to such motivation of his actions at all. Next, the court must decide how to account for the cultural factor: whether as the cause for insanity, error facti, or error concerning the ignorance of law, etc. Agreeing upon both the facts of the case and fair assessment of the action may be a difficult task under the present legal system. It is also important not to allow to use ‘cultural defence’ against women’s rights. Codifying crimes with cultural basis may turn out impossible to achieve. Therefore, when carrying out proceedings, organs of the administration of justice should remember about the cultural background of certain crimes.

W związku ze zjawiskiem wielokulturowości coraz większe znaczenie zyskuje koncepcja cultural defence, czyli uwzględniania przez sąd kulturowych korzeni oskarżonego, które miały wpływ na popełnione przestępstwo. Debata, która toczy się nad takimi „kulturowymi argumentami” na sali sądowej, dotyka problemów zarówno dogmatycznych, jak i praktycznych. Sądy, rozpatrując sprawy, w których pojawia się cultural defence, muszą przede wszystkim rozstrzygnąć, czy oskarżony może w ogóle powołać się na taką motywację swoich czynów. W dalszej kolejności sąd powinien zdecydować, jak uwzględnić czynnik kulturowy: czy jako przyczynę niepoczytalności, błędu w zakresie nieświadomości czynu, błędu co do faktów i tak dalej. Pogodzenie stanu faktycznego sprawy i sprawiedliwej oceny czynu może w świetle obowiązującego prawa okazać się bardzo trudne. Ważne jest też, żeby nie pozwolić na korzystanie z cultural defence wbrew prawom kobiet. Skodyfikowanie przestępstw o podłożu kulturowym może okazać się niemożliwe do zrealizowania, dlatego to organy wymiaru sprawiedliwości powinny w toku stosowania prawa pamiętać o kulturowym tle przestępstw.