Ocena struktury przestrzennej wsi Sękowa na podstawie danych z ewidencji gruntów oraz analizy stanu faktycznego

Struktura przestrzenna gospodarstw rolnych na większości obszaru Polski jest bardzo niekorzystna, w szczególności dotyczy to Polski południowej oraz południowo-wschodniej. Daleko idące zmiany wybranych parametrów tej struktury są najczęściej wynikiem prac scaleniowych, realizowanych zgodnie z zapisami ustawy o scalaniu i wymianie gruntów z dnia 26 marca 1982 roku. Jedną z najważniejszych przesłanek kwalifikujących dany obszar do przeprowadzenia na nim scalenia jest nadmierne rozdrobnienie gruntów, którego efektem jest duża liczba działek należących do poszczególnych gospodarstw, najczęściej powiązana z niewielka przeciętna powierzchnią takiej działki. Dane wykorzystywane przy wykonywaniu analiz rozdrobnienia gruntów pozyskiwane są najczęściej w wyniku przetworzenia części opisowej operatu ewidencji gruntów i budynków. Takie podejście może w niektórych przypadkach być źródłem nieprawidłowego opisu faktycznego stanu struktury przestrzennej gospodarstw na danym obszarze, co wykazano w prezentowanym artykule na przykładzie wsi Sękowa położonej w gminie Sękowa w powiecie gorlickim. Na jej obszarze można zaobserwować znaczne rozbieżności pomiędzy rozdrobnieniem gruntów wynikającym z analizy danych z ewidencji gruntów, a rozdrobnieniem faktycznym, którego wielkość oszacowano traktując sąsiadujące ze sobą grunty należące do jednego właściciela jako jedną działkę. Po przeanalizowaniu grupy dwudziestu gospodarstw o największej liczbie działek, różnica pomiędzy uzyskanymi tymi dwoma sposobami wartościami przedstawiającymi liczbę działek w gospodarstwie oraz przeciętną wielkość działki w gospodarstwie wyniosła 300% (wzrost przeciętnej powierzchni działki z 0.14 ha do 0.41 ha).

Agricultural spatial structure in Poland is highly disadvantageous in the extensive area of the country, which especially concerns Southern and South- Eastern Poland. The far-reaching changes of particular parameters of this struc- ture are mostly the result of land consolidation works carried out pursuant to the provisions of the Act on land consolidation and exchange of land dated 26 March 1982. One of the most important premise qualifying a given area for land con- solidation is excessive land fragmentation, the effect of which is a large number of land plots belonging to individual farms which is usually connected with a slight, average surface of such plot. The data used during the analysis of land fragmen- tation in a given area is usually obtained via examination of the descriptive part of land and building register survey. The above approach may sometimes result in an incorrect description of the real state of farm spatial structure in a given area, as it was demonstrated in the presented article on the S Ċ kowa village, situated in the SĊkowa commune, gorlicki district. In this area one can observe significant dis- crepancies between the land fragmentation shown in data analysis of land register and the real fragmentation, the scale of which was estimated by treating the adja- cent lands belonging to one owner as a single land plot. After analyzing a group of twenty farms with the biggest number of land plots, the difference between the val- ues obtained by these two ways presenting the number of land plots in a farm and the average size of a land plot in a farm was 300% (the increase in the average surface of a land plot from 0.14 to 0.41 ha).