Matrona jako prototyp kobiety władczej oraz przekazicielki pamięci i tradycji w powieściach historycznych Józefa Ignacego Kraszewskiego

By drawing the portraits of tough, brave and enterprising matrons, Józef Ignacy Kraszewski argues with the stereotype of a lady who is submissive to her husband and family. The characteristcs of matrons (both Roman and Polish ones) is presented in his historical novels in a very positive light and serves two principal functions – religious and patriotic, and is examined in three dimensions – family, patriotic and spiritual. Goodness, kindness, wisdom, prudence and entrepreneurship are the features distinguishing pious matrons, who are not only prototypes of imperious women, but primarily the transmitters of memory and tradition in Polish culture. 

Józef Ignacy Kraszewski, kreśląc portrety hardych, odważnych i przedsiębiorczych matron, polemizuje ze stereotypem uległej mężowi i rodzinie białogłowy. Wzorzec osobowy matrony (zarówno rzymskiej, jak i polskiej) jest zaprezentowany w powieściach historycznych Bolesławity w pozytywnym świetle i pełni dwie zasadnicze funkcje – religijną oraz patriotyczną. Ponadto jest rozpatrywany w trzech wymiarach – familijnym, narodowym i duchowym. Dobroć, serdeczność, mądrość, roztropność i przedsiębiorczość to cechy rozpoznawcze pobożnych matron, które są nie tylko prototypami władczych kobiet, ale przede wszystkim przekazicielkami pamięci i tradycji w kulturze polskiej.