The God of the Patriarchs as a Common Heritage of Judaism and Christianity

Artykuł podejmuje kwestię teologicznego znaczenia (dla judaizmu i chrześcijaństwa) relacji Boga z wybranymi postaciami starotestamentalnymi Abrahamem i Izaakiem. Punktem wyjścia do analizy były teksty zawarte w Księdze Rodzaju (Rdz 15; 17; 22). Na początku ukazano miejsce Księgi Rodzaju w Torze i znaczenie tego zbioru pism w judaizmie oraz w chrześcijaństwie. Księga Rodzaju jest pierwszym pismem Tory (Pięcioksięgu), a jej redakcja była bardzo długim procesem, która brała początek już w epoce patriarchalnej (tradycje ustne), a skończyła się w czasach perskich. Pismo to ma wielkie znaczenie zarówno w tradycji judaistycznej, jak i chrześcijańskiej (Księga Rodzaju otwiera kanon Biblii w obu religiach).Najważniejszym wydarzeniem w życiu Abrahama było zawarcie przymierza z Bogiem (Rdz 15; 17). Patriarcha został nazwany „ojcem wiary”. Judaizm akcentuje aspekt partykularny relacji Bóg – Abraham i traktuje patriarchę przede wszystkim jako protoplastę Izraela, narodu, który stał się dziedzicem obietnic danych Abrahamowi. Chrześcijaństwo podkreśla w tej relacji aspekt uniwersalny, patriarcha uważany jest bowiem za ojca wszystkich wierzących, także uczniów Jezusa Chrystusa.Dzieje Izaaka są kontynuacją historii Abrahama i jego relacji z Bogiem. Najważniejszym wydarzeniem w życiu Izaaka był epizod opisany w Rdz 22 (ofiara w Moria). Abraham został wypróbowany w wierze, bowiem Bóg polecił mu ofiarować syna obietnicy (Izaaka). Uratowany przez Pana Izaak, stał się spadkobiercą obietnic Bożych. W judaizmie jest traktowany przede wszystkim jako znak wierności Boga oraz wypełnienia obietnicy potomka, natomiast w chrześcijaństwie podkreśla się znaczenie typiczne ofiary Izaaka, która zapowiadała ofiarę Jezusa Chrystusa.

The God of Patriarchs is one of the most important problem of the Old Testament. Here I argue that the problem is actually so severe as has been before (in recent scholarship). First I presented the Book of Genesis (an integral part of the Torah), then the God’s covenant with Abraham and Isaac. The story of Abraham and Isaac shows some aspects of the nature of God (his transcendent and immanent) and his activities in the time of the patriarchal period. The God of patriarchs is the God of Moses, the God of the prophets (OT) and the God of the apostles (NT). The soteriological interpretations of the Isaac’s tale found in rabbinic and Christian sources affirmed the important significant of the story (Gn 22) for the both religions. Abraham hoped that God might be capable of restoring life to his son. Isaac appears as the figure of the risen one (New Testament).