Teoretyczne rekonstrukcje środowiskowej krzywej Kuznetsa

The aim of the article is to review the economic environmental models of the Kuznets curve, which take into account constitutive phenomena of the contemporary economy. Reviewing the models, we answer the question how the change in the level of economic development, measured by the value of GDP per capita, may affect the degradation or improvement of the quality of the environment, and what other factors – related ndirectly to the level of economic development – can have a significant impact on the discussed relationship. Combination of various models is an attempt to multi-dimensional characterization of this problem, which allows defining a broader scope of research on this relationship and can contribute to a better understanding of its structural aspects. As a result of our study we state that relevant to verification of the environmental Kuznets curve hypothesis are precise characteristics of the environmental degradation process on the one hand, that is the distinction between the pollution stock and flow, and on the other hand – the exact characteristics of several factors related to income (GDP per capita): income elasticity of demand for environmental quality; social inequalities; population growth; as well as trade liberalization.

Celem artykułu jest przegląd ekonomicznych modeli środowiskowej krzywej Kuznetsa, które uwzględniają zjawiska konstytutywne dla współczesnej gospodarki. Dokonując przeglądu modeli, odpowiadamy na pytanie, w jaki sposób zmiana poziomu rozwoju gospodarczego mierzonego wartością PKB per capita może wpływać na degradację albo poprawę jakości środowiska oraz jakie inne czynniki – związane pośrednio z poziomem rozwoju gospodarczego – mogą mieć istotny wpływ na omawianą relację? W artykule podjęto próbę wielowymiarowej charakterystyki tego zjawiska, zestawiając różnorodne modele, co umożliwia zdefiniowanie szerszego zakresu badań tej relacji i może się przyczynić do lepszego zrozumienia jej strukturalnych własności. Z przeprowadzonych studiów literatury wiemy, że istotne dla wyniku badań hipotezy środowiskowej krzywej Kuznetsa i ich interpretacji są dokładne charakterystyki: procesu degradacji środowiska (rozróżnienie pomiędzy czynnikami natychmiastowej degradacji środowiska a zanieczyszczeniami kumulującymi się w czasie) oraz kilku czynników związanych z dochodem – PKB per capita (dochodowej elastyczności popytu na jakość środowiska, nierówności społecznych, wzrostu populacji, a także liberalizacji handlu).