Europejskie korytarze kolejowe jako narzędzie poprawy funkcjonowania kolejowego transportu towarowego

W artykule dokonano oceny funkcjonowania kolejowych korytarzy towarowych za pomocą wybranych kluczowych wskaźników efektywności. Przedstawiono w nim definicję i cel tworzenia kolejowych korytarzy towarowych. Scharakteryzowano podstawowe parametry infrastruktury kolejowej dziewięciu kolejowych korytarzy towarowych oraz kluczowe wskaźniki efektywności umożliwiające zbadanie stanu wdrożenia i ustanowienia celów ich rozwoju. Ocena funkcjonowania kolejowych korytarzy towarowych została przeprowadzona na podstawie analizy wybranych wskaźników. W szczególności analizie poddano podstawowe wskaźniki dostępności zdolności przewozowych w ramach europejskich korytarzy kolejowych w okresie 2016-2018, tj. oferowaną zdolność przewozową, zdolność przewozową, na którą zgłoszono zapotrzebowanie, oraz stopień wykorzystania zdolności przewozowych. Oferowane zdolności przewozowe w większości korytarzy (w sześciu korytarzach) rosną w kolejnych latach. W przypadku dwóch korytarzy, tj. R1 i R7, parametr ten maleje, a w przypadku korytarza R3 pozostaje na tym samym poziomie w poszczególnych latach. O ile wzrost zdolności przewozowych wskazuje tutaj pozytywną tendencję i potwierdza realizację przez poszczególne państwa, przez które prowadzony jest korytarz, działań związanych z jego rozwojem, o tyle obniżenie zdolności wskazuje na małe zainteresowanie wykorzystaniem korytarza i może stanowić naturalne dostosowywanie się zarządcy do istniejącego poziomu popytu. Analiza poziomu zgłoszonego zapotrzebowania wskazała na zwiększanie się tych parametrów dla czterech korytarzy: R2, R3, R7 i R9 podczas 3 lat funkcjonowania. W przypadku pozostałych korytarzy zanotowano nieznaczną obniżkę zgłaszanych zapotrzebowań, co może oznaczać, że powstanie tych korytarzy nie było czynnikiem wpływającym na wzrost atrakcyjności transportu kolejowego. Korytarz R9 charakteryzuje się najwyższym poziomem wykorzystania zdolności oferowanej (80%) w porównaniu z pozostałymi kolejowymi korytarzami towarowymi. W przypadku trzech korytarzy, tj. R1, R2 oraz R4, wartości tego wskaźnika są na poziomie 40-50%, a w przypadku pozostałych na poziomie poniżej 35%.