Szczepienia ochronne przeciw ospie w powiecie radzyńskim w świetle prac Zygmunta Michałowskiego na tle działań prewencyjnych prowadzonych w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX wieku

Celem artykułu jest przedstawienie działań podjętych przez lekarza powiatu radzyńskiego guberni siedleckiej Zygmunta Michałowskiego w celu zwiększania ilość szczepień przeciw ospie na podległym mu terenie. Pod koniec XIX wieku ospa była nadal niezwykle groźną chorobą i mimo istnienia skutecznej przeciw niej ochronie, w dalszym ciągu co kilka lat wybuchały lokalne jej epidemie. Szansą pokonanie choroby było upowszechnienie szczepień. Doktor Michałowski wprowadził kilka rozwiązań, które pozwoliły na zwiększenie liczby szczepionych mieszkańców powiatu. Udało mu się zlikwidować największy problem jakim było obciążenie pacjentów kosztami szczepienia, a dzięki jego rozwiązaniom szczepienia stały się bezpłatne. Powiat radzyński należał wówczas do grupy powiatów Królestwa Polskiego z najwyższym procentem szczepionych mieszkańców.

The aim of the article is to present the actions taken by Zygmunt Michałowski, a doctor of the Radzyń county, located in the province of Siedlce, in order to increase the number of vaccinations against smallpox in his area of responsibility. At the end of the 19th century, smallpox was still a very dangerous disease and despite the existence of effective protection against it, local epidemics broke out every few years. Widespread vaccination was a precondition to overwhelm the disease. Doctor Michałowski introduced several solutions which, consequently, increased the number of vaccinated residents in the county. He managed to overcome the biggest burden for patients that was the cost of vaccinations, and thanks to his ideas the procedure became available free of charge. At that time, Radzyń was among other counties in the Kingdom of Poland with the highest percentage of vaccinated residents.