Trwanie rzeczy i trwanie kultury

Artykuł omawia związek pomiędzy trwaniem rzeczy fizycznych i trwaniem kultury niematerialnej. Materialne i niematerialne aspekty kultury cechuje odrębny stosunek do czasu. Zgodnie z ontologiczną koncepcją Karla R. Poppera sensy, znaczenia, idee należą do dziedziny quasi-czasowej − powstają w pewnej chwili czasowej, lecz ich dalsze, potencjalnie nieskończone trwanie w czasie nie polega na opieraniu się czasowi ani na utrzymywaniu równowagi pomiędzy zmianą i tożsamością. Można powiedzieć, że nie mają wewnętrznych własności czasowych. Jednak ich bezczasowe trwanie zależy ściśle od czasowego trwania rzeczy fizycznych. Te ostatnie przenoszą idee, sensy i znaczenia nie tylko na mocy konwencji, lecz niejako w ich własnym trwaniu i wewnętrznej strukturze, materialnie połączone z materialną strukturą czujących inteligentnych podmiotów. Szczególne miejsce przypada tu książce, której materialna warstwa jest na tyle subtelnie spleciona z ich treścią, że próby redukcji książki do samej treści (przechowywanie jej tylko w postaci elektronicznego zapisu) byłyby zubożeniem kultury. W nawiązaniu do wczesnej publicystyki Zbigniewa Herberta rozróżnione zostały trzy funkcje odkrywania i zachowania artefaktów: odtwarzanie, konserwowanie i poznawanie przeszłości. W obcowaniu w przedmiotami z przeszłości istotne są trzy cele: poszukiwanie oryginału, wrażliwość na zmieniającą się tożsamość, ujawnianie ich źródła. W artykule nawiązuje się do dyskusji, jaka toczy się w prasie kulturoznawczej na temat wartości oryginału w epoce powszechnego kopiowania i powielania. Na koniec przeprowadzona została dyskusja z poglądami Michela Foucault, który, kwestionując wartość ludzkiego podmiotu, postulował kształtowanie samego siebie w bogatym nawiązaniu do świata kulturowych artefaktów. Przedstawiono zalety idei Foucault − docenienie decorum w kształtowaniu samego siebie.