Pielgrzymki nauczycieli na Jasną Górę w latach 60. i 70. XX wieku w dokumentach Służby Bezpieczeństwa

The first teachers' pilgrimages to Jasna Góra were organized at the turn of 19th and 20th centuries. Despite numerous obstacles associated with political divisions, attempts were made to intensify this movement after the restoration of Polish independence. The first all-Polish pilgrimage of teachers took place in 1937. However, the organization of such journeys was impossible during the Second World War. After the war teachers' pilgrimages to Jasna Góra were in turn regarded as serious threats for the secularization and indoctrination of the society in a People’s Poland controlled by the communist party. The number of pilgrims along with their age and sex were thus under constant surveillance. The sermons and papers presented at the conferences were also carefully analyzed. They almost always related to current social issues, relations between the state and the Church, and the internal policies of the Polish People's Republic government. In the conditions of strong censorship and information monopoly of the state authorities, the pilgrimages arranged as rallies or days of prayers were breaking the exclusivity of the communist party in shaping the image of socio-political reality in the group of teachers and educators. The Security Service kept records of their actions.

Pierwsze pielgrzymki nauczycieli na Jasną Górę miały miejsce na przełomie XIX i XX wieku. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, mimo licznych trudności związanych z podziałami politycznymi, starano się zintensyfikować ten ruch. Pierwsza ogólnopolska pielgrzymka nauczycieli odbyła się w 1937 roku. II wojna światowa uniemożliwiała zorganizowany ruch pielgrzymkowy. Po wojnie, w Polsce Ludowej rządzonej przez partię komunistyczną, pielgrzymowanie nauczycieli na Jasną Górę było traktowane jako realne zagrożenie dla działań związanych z laicyzacją i indoktrynacją społeczeństwa. Dlatego kontrolowano liczby uczestników, uważnie analizowano treść kazań i referatów wygłaszanych podczas konferencji. Niemal zawsze odnosiły się one zarówno do aktualnej problematyki społecznej, relacji państwo – Kościół, jak i do polityki wewnętrznej rządu PRL-u. W warunkach silnej cenzury i monopolu informacyjnego władz państwowych pielgrzymki organizowane pod hasłem zjazdu czy dni modlitw przełamywały wyłączność partii komunistycznej na kształtowanie obrazu rzeczywistości społeczno-politycznej w środowisku nauczycieli i wychowawców. Służba Bezpieczeństwa (SB) dokumentowała swoje działania.