Rola gmin w zagospodarowaniu zabytkowych nieruchomości na Dolnym Śląsku

Gminy są właścicielami około 20 proc. obiektów zabytkowych na Dolnym Śląsku, a ich zadaniem jest ten zasób chronić oraz wykorzystywać na potrzeby turystyczne, społeczne i edukacyjne. Ze względu na różnorodność i dużą liczbę zabytków jest to przedsięwzięcie trudne w realizacji. Głównymi barierami są: brak funduszy, zły stan techniczny budynków, wandalizm, ale też w wielu przypadkach niedostateczna wiedza i zaangażowanie osób odpowiedzialnych za zachowanie dziedzictwa kulturowego. Celem artykułu jest analiza działań podjętych przez wybrane gminy wiejskie, miejskie i miejsko-wiejskie Dolnego Śląska w zakresie wykorzystania zabytków nieruchomych zlokalizowanych na ich terenie, zabezpieczenia i zachowania, odnowy, adaptacji do nowych funkcji oraz udostępniania mieszkańcom i turystom. Ważnymi aspektami tych działań jest wdrażanie projektów z wykorzystaniem środków krajowych i unijnych oraz podejmowanie współpracy z innymi jednostkami, szczególnie ze stowarzyszeniami i administracją państwową.

Communes own approx. 20 per cent of historic monuments in Lower Silesia. Their mission is to protect them and utilise them for tourist, social, and educational purposes. Due to the large number and diversity of monuments, it is an objective that is difficult to accomplish. The main obstacles are: lack of funds, poor technical condition of buildings, and vandalism, but in many cases, also insufficient knowledge and involvement of persons responsible for the preservation of cultural heritage. The aim of this article is to analyse activities undertaken by selected rural, urban, and rural-urban communes of Lower Silesia in respect of making use of immovable monuments located within their area, securing, preserving, and restoring those monuments, and adapting them to serve new purposes, as well as making them available to the locals and to tourists. Important aspects of such activities are the implementation of projects using national and EU funds and cooperation with other entities, in particular associations and public administration.