This article gives an overview of the great musical forms dedicated to St Martin of Tours. These are primarily liturgical compositions, connected with the reverence for the person of the saint which has been formed in the Church over the centuries. This group includes single-voice parts of the proprium Missae (Alleluia verses, sequences), multi-voice liturgical motets of the medieval period (Brassart, Roullet, Fresneau), as well as extra-liturgical works (de Grudencz, de Machaut). These compositions show the process of transformation of the image of St Martin, which was taking place at the time and was extremely important in terms of liturgical worship and popular piety: from a follower, bishop and monk, to a noble knight and soldier of Christ (miles Christi). Evidence of liturgical reverence towards St Martin can be found in the two masses (ordinarium Missae) of the medieval period (d’Amaerval, Obrecht), the motets of the Renaissance and Baroque (di Lasso, Palestrina, de Monte, Handl, Marenzio, Anerio, Mielczewski), the masses of the Romanticism (Stahl, Kircher, Bottazzo) and the 20th and 21st centuries (Miškinis, Pitzl, Nowak, Halter), as well as oratorio and cantata works (Kocsár, Schlenker) and hymns (Augustinas, Monks, Łukaszewski). The theological reflection presented in this article falls within in the field of aspectual hagiology, i.e. one that brings together specialists from various disciplines on a common research subject, i.e. ‘saints, holiness’, aiming at innovation.
Prezentowany artykuł stanowi przegląd wielkich form muzycznych poświęconych św. Marcinowi z Tours. Są to przede wszystkim kompozycje liturgiczne związane z czcią wobec świętego, jaka ukształtowała się w Kościele na przestrzeni wieków. Do tej grupy należą jednogłosowe części proprium Missae (wersety Alleluja, sekwencje), wielogłosowe motety liturgiczne okresu średniowiecza (Brassart, Roullet, Fresneau), a także utwory pozaliturgiczne (de Grudencz, de Machaut). Kompozycje te ukazują dokonujący się w tym czasie niezmiernie ważny na gruncie kultu liturgicznego i pobożności ludowej proces przemiany wizerunku św. Marcina od wyznawcy, biskupa i mnicha do szlachetnego rycerza i żołnierza Chrystusa (miles Christi). Dowody liturgicznej czci wobec św. Marcina można znaleźć w dwóch mszach (ordinarium Missae) z okresu średniowiecza (d’Amaerval, Obrecht), motetach renesansu i baroku (di Lasso, Palestrina, de Monte, Handl, Marenzio, Anerio, Mielczewski), mszach romantyzmu (Stahl, Kircher, Bottazzo) oraz XX i XXI wieku (Miškinis, Pitzl, Nowak, Halter), a także utworach oratoryjno-kantatowych (Kocsár, Schlenker) i hymnach (Augustinas, Monks, Łukaszewski). Przedstawiona w niniejszym artykule refleksja teologiczna mieści się w obszarze hagiologii aspektowej, czyli takiej, która skupia specjalistów z różnych dyscyplin nad wspólnym tematem badawczym, tj. „święci, świętość”, dążąc do innowacyjności.
