Diplomatic archives: the Polish segment (1918–1991) in the Ukrainian archives

The purpose of the article is to comprehend the essence of the concept of “diplomatic archive” and to review documents, which were created in the activities of Polish diplomatic and consular institutions and/or are related to the development of Polish-Ukrainian interstate relations, preserved in state archives in Ukraine. The research methodology is based on the principles of historicism, determinism, and special scientific methods of scientific heuristics, information analysis, and source criticism. The scientific novelty of the study is determined by a comprehensive analysis of the composition and content of the Polish segment in “the Ukrainian diplomatic archive” – documents generated in the activities of Polish diplomatic missions and consulates in UNR/UkrSSR and materials on surveillance of Polish diplomats in the UkrSSR during 1918–1991. Conclusions. The Polish segment in the Ukrainian diplomatic archive is not a complete set. These are documents related to contacts of the Polish mission with the authorities and institutions of the host country: drafts and texts of treaties and conventions; authorization documents of the heads of Polish diplomatic missions and consulates; official correspondence of the highest state level; documents generated in the course of activities of Polish diplomatic missions and consulates in the host country; documents related to the implementation of consular functions; audiovisual documents; materials of special services’ supervision and materials of party control over the activities of Polish diplomatic missions and consulates. It seems important to create a common archival and information base on the composition and content of Polish and Ukrainian diplomatic archives.

Celem artykułu jest przedstawienie najważniejszych założeń idei „archiwum dyplomatycznego” oraz dokonanie przeglądu dokumentów, przechowywanych w archiwach państwowych Ukrainy, które pochodzą z polskich placówek dyplomatycznych i konsularnych i dotyczą polsko-ukraińskich relacji międzypaństwowych. W badaniu zastosowano podejście historyczne oraz metody heurystyki naukowej, analizy informacji i krytyki źródłowej. W artykule po raz pierwszy podjęto wszechstronną ocenę zawartości i treści dokumentów wchodzących w skład Archiwum Dyplomacji Ukrainy, wytworzonych przez polskie placówki działające w URL i USRR, a także materiały służb USRR z lat 1918–1991, dotyczące polskich dyplomatów. W podsumowaniu zwrócono uwagę, że polska część Archiwum Dyplomacji Ukrainy nie jest kompletna. Stanowią ją dokumenty dotyczące kontaktów placówek polskich z władzami i instytucjami kraju gospodarza: projekty i teksty traktatów i konwencji; dokumentacja listów uwierzytelniających, składanych przez kierowników polskich placówek dyplomatycznych i konsulatów, oficjalna korespondencja na szczeblu naczelnych władz obu państw, dokumentacja wytworzona przez polskie placówki dyplomatyczne i konsulaty w kraju gospodarza, materiały związane z wykonywaniem funkcji konsularnych, dokumentacja audiowizualna, materiały służb specjalnych i organów partyjnych dotyczące działalności polskich placówek dyplomatycznych i konsularnych. Autorka zwraca uwagę na potrzebę opracowania wspólnych pomocy informacyjnych, obejmujących polskie i ukraińskie archiwa dyplomatyczne.