Nie tylko islam. Ekstremizm i terroryzm religijny

Fundamentalizm i religijny ekstremizm nie jest związany wyłącznie z islamem, choć w tej religii jest obecnie najlepiej rozpoznawalny. Ideologia fundamentalistyczna nie ogranicza się jednak tylko do świata islamu. Fundamentalizm religijny ma swoje miejsce również w chrześcijaństwie, judaizmie, hinduizmie czy sikhizmie. Głównym elementem wszystkich jego odmian jest idea władzy Boga na ziemi, a droga do jej urzeczywistnienia prowadzi „prawdziwych” wiernych do zbawienia. Dla fundamentalistycznych przywódców głoszone idee są jednocześnie instrumentem do osiągania celów politycznych, łącznie z przejęciem władzy nad wybraną społecznością współwyznawców lub państwem. Fundamentalistyczni ideolodzy wyznaczają wyraźny podział na „swoich” i „obcych”, czyli „wierzących” i „niewierzących”. Inne grupy ludności lub inaczej myślący ludzie tej samej religii są uznawani za heretyków, zdrajców i demonizowani jako wrogowie. Zwalczani są przy użyciu metod określanych szeroko rozumianym pojęciem działań terrorystycznych motywowanych religijnie, walk zbrojnych lub czystek etnicznych. We współczesnym, zglobalizowanym świecie, któremu towarzyszą ekonomiczne dysproporcje, wyobcowanie i społeczne wykluczenie wielu grup ludności upowszechniają się radykalne postawy prowadzące do nienawiści i przemocy. Coraz wyraźniej rysujący się podział świata umacnia te tendencje, a wszelkie próby zwalczania dużych organizacji terrorystycznych o zabarwieniu religijnym przybiera postać wojny religijnej, która zaostrza się w przypadku pomocy lub ingerencji obcych wyznaniowo sił zbrojnych. Nasuwa się stąd wniosek, że problem ekstremizmu powinni rozwiązywać sami wyznawcy danej religii, lecz do tego potrzebna jest wola przywódców duchowych, którzy, często łącząc funkcje religijne i polityczne, nie są skłonni do współdziałania z władzami państwowymi. Obowiązkiem tych ostatnich jest natomiast zapewnienie obywatelem bezpieczeństwa oraz wzbudzenie ufności i gotowości do współdziałania przy neutralizowaniu przyczyn i zagrożeń wynikających z religijnego ekstremizmu. Terroryzm natomiast powinien być zwalczany przez państwa wszelkimi dostępnymi środkami, niezależnie od religijnych czy ideologicznych konotacji.

Fundamentalism and religious extremism are not associated exclusively with Islam, but nowadays they are the most recognizable in this religion. The fundamentalist ideology, however, is not limited only to the world of Islam. Religious fundamentalism can be found also in Christianity Judaism, Hinduism or Sikhism. The main element of the fundamentalism in all its variations is the idea of the God’s power over the Earth, and the road leading the „true” believers to the salvation. Ideas preached by fundamentalist leaders are at the same time an instrument of achieving political goals, including the takeover of the selected fellow community or state. The fundamentalist ideologies set a clear distinction between „believers” and „unbelievers”. Other population groups or otherwise-minded people of the same religion are considered to be heretics, traitors and demonized as enemies. As such they are combated by using methods of religiously motivated terrorism, armed struggle or ethnic cleansing. In the globalized world full of economic disparities, social exclusion and alienation of many social groups radical attitudes spread, leading to hatred and violence. Still more clearly drawn the world’s division reinforces these trends, and any attempt to fight major religion motivated terrorist organizations takes a form of the religious war, which is exacerbated in the case of any foreign intervention carried out by armed forces of another religion background. Hence arises the conclusion that the problem of religious extremism should be resolved by followers of the same religion, but for this the will of spiritual leaders is required. Because they often combine religious and political functions, they are not willing to cooperate with the authorities. However it is the authorities’ duty, to provide citizens with security and to inspire confidence and willingness to contribute to the neutralization of the causes and risks of religious extremism. Whereas terrorism must be countered by the states with all available means, regardless of religious or ideological connotations.