Rozważania nad rolą zabawek w kształtowaniu zachowań prospołecznych we wczesnym dzieciństwie – kontekst edukacyjny

Tematem artykułu są rozważania o roli zabawek w kształtowaniu zachowań prospołecznych we wczesnym dzieciństwie. Autorka postawiła sobie za cel ukazanie znaczącej roli zabawek oraz zabawy w procesie rozwijania zachowań prospołecznych oraz tworzenia warunków stymulujących rozwój kompetencji społecznych we wczesnym dzieciństwie. Konieczność właściwego reagowania na złożone, często skomplikowane sytuacje społeczne, stanowi poważne wyzwanie dla dzieci, zatem badanie i rozwijanie umiejętności prospołecznych w ramach edukacji przedszkolnej wydaje się szczególnie istotne. Tekst ma charakter teoretyczny i stanowi wprowadzenie do szerszych rozważań. W pierwszej części artykułu dokonano objaśnień terminologicznych związanych z pojęciem „zabawka” i na potrzeby niniejszego tekstu przyjęto jedną definicję. Następnie przedstawiono sytuację zabawy oraz funkcje zabawek w świetle koncepcji rozwoju społecznego, wraz z omówieniem poszczególnych etapów zabawy. Zaprezentowano też pojęcie kompetencji społecznych w kontekście podjętej problematyki, ukazując zawiązek pomiędzy zabawą i zabawkami a nabywaniem umiejętności prospołecznych, takich jak: dzielenie się, współdziałanie, empatyzowanie z innymi, okazywanie troski. Wskazano również na poznawcze i emocjonalne determinanty zachowań prospołecznych, uwzględniając takie zagadnienia, jak teoria umysłu oraz empatia. Na koniec nawiązano do badań naukowych prezentujących koncepcję dzielenia się zabawkami jako przykładu zachowań prospołecznych.

The presented article focuses on the role of toys in shaping prosocial behavior in early childhood. The discussion of the topic begins with the explanation of the term “toy”, and the adoption of one particular definition for the purposes of this text. The, the article presents the situation of play and the functions of toys in the concept of social development, together with the discussion of various stages of play. The next part includes the definition of social competences in the context of undertaken considerations. It presents the relationship between play and toys and the acquisition of prosocial skills such as: sharing, cooperation, empathizing with others, showing care, etc. Cognitive and emotional determinants of prosocial behavior are also considered, including such issues as theory of mind and empathy. At the end, the article presents some scientific research that includes the concept of sharing toys as an example of prosocial behavior. The purpose of this article is to show the significant role of toys and play in the process of developing prosocial behavior and creating conditions that stimulate the development of social competences in early childhood. The importance of giving proper response to complex, often complicated social situations is a serious challenge for children, so studying and developing prosocial skills within preschool education seems particularly important. This text is of a theoretical nature, and it is a kind of introduction to further deliberations.