Projekt scenariusza fi lmowego na temat ochrony zbiorów bibliotecznych z 1946 roku

W zbiorach Biblioteki Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk przechowywane jest wyjątkowe źródło, tj. projekt scenariusza fi lmowego powojennej ochronnych zbiorów bibliotecznych, prowadzonej przez Bibliotekę Miejską w Gdańsku. Dokument podzielony został na dwie części. W pierwszej nawiązano do transportowania księgozbiorów proweniencji gdańskiej, wywiezionych podczas wojny przez Niemców, z Malborka do Gdańska W drugiej części przedstawiono osiągnięcia pracy Biblioteki Miejskiej. Projekt scenariusza pozbawiony jest datacji i informacji o autorze. Na podstawie analizy źródeł stwierdzono, że autorem tekstu był dyrektor Biblioteki Miejskiej w Gdańsku Marian Pelczar, a tekst powstał w 1946 r. Doskonałą okazją do skreślenia scenariusza stało się oddanie do publicznego użytku Biblioteki Miejskiej w Gdańsku 22 czerwca 1946 r. Uroczystość ta połączono była z rocznicą 350-lecia istnienia instytucji naukowej, w której zgromadzone zostały niezwykle wartościowe materiały piśmiennicze, w tym dzieła gdańskiego astronoma Jana Heweliusza, Krzysztofa Mrongowiusza, Gotfryda Lengnicha oraz cenny księgozbiór Jana Uphagena. Odnaleziony dokument jest szczególnie interesującym przekazem źródłowym, wskazującym na chęć utrwalenia, w formie fi lmu dokumentalnego, czynności służących odbudowie bibliotek i bibliotekarstwa oraz podkreślenia znaczenia gromadzonych wyjątkowo cennych księgozbiorów historycznych przez Bibliotekę Miejską w Gdańsku, których wartość naukowa posiada wymiar europejski.

Among the materials kept at the Gdańsk Library of the Polish Academy of Sciences, one fi nds an exceptional piece of evidence – a plan for a fi lm documentary dedicated to post-World War 2 efforts to preserve library collections, conducted by the personnel of the aforementioned library. This plan is divided into two parts. Part one portraits the works on transporting the collections, hidden by the Germans during the war in Malbork, back to Gdańsk. Part two shows the functioning of the reconstructed library. This draft is devoid of information concerning its author and dating. An analysis of the plan and its sources demonstrated that it must have been drawn up in 1946, by Marian Pelczar, the director of the library. It seems that the best moment for such ideas was 22 June 1946, when the library was offi cially reopened to the public after the war. That celebrated moment coincided with the 350th anniversary of the establishment of the institution, which housed important materials, including the works of the Gdańsk astronomer Johannes Hevelius, Krzysztof Mrongowiusz, Gotffried Lengnich, or the valuable book collection of Johann Uphagen. The plan for the fi lm is particularly interesting, because it shows the aspirations to record in the form of a fi lm documentary the efforts of the library milieu in reconstructing the Gdańsk Library, and the libraries in the region in general, and to emphasize the importance of the Gdańsk collections, the cultural signifi cance of which are of European rank.