Wspomaganie rozwoju funkcji wykonawczych dzieci w wieku przedszkolnym jako wczesne działanie profilaktyczne

Intensywny rozwój fizyczny, emocjonalno-społeczny, poznawczy i moralny dzieci w wieku przedszkolnym sprawia, że interwencja profilaktyczna wprowadzona w tak wczesnym wieku może przynieść korzyści i prowadzić do znaczących zmian w teraźniejszym i przyszłym funkcjonowaniu dziecka. Dynamiczny rozwój funkcji wykonawczych, który przypada na 4–5 rok życia dziecka, wspomagany w ramach działań profilaktycznych, może się przyczynić do wzmocnienia gotowości szkolnej, wyższych wyników w zakresie umiejętności językowych, matematycznych oraz kompetencji społecznych. W artykule przedstawiono pojęcie funkcji wykonawczych i ich typy. Metodą badawczą zastosowaną do pogłębienia wiedzy na temat umiejętności wykonawczych i ich znaczenia dla rozwoju dzieci była analiza treści. Uwzględniono również argumenty za tworzeniem dzieciom warunków do rozwoju funkcji wykonawczych jako czynnika chroniącego w kolejnych latach edukacji przed przyszłymi zachowaniami antyspołecznymi, uzależnieniami behawioralnymi oraz od substancji psychoaktywnych. W ostatniej części zaprezentowano przykłady działań wczesnej profilaktyki, które można włączyć do edukacji dziecka w wieku przedszkolnym.

The intensive physical, socio-emotional, cognitive and moral development of children at pre-school age means that preventive intervention introduced at such an early age can bring benefits and lead to significant changes in the child’s present and future functioning. When supported as a part of preventive activities, the dynamic development of executive functions which falls around the age of 4–5 in a child’s life can contribute to the strengthening of school readiness, and higher results in the following areas: language skills, mathematics and social competences. In the article, the author has presented the concept of executive functions and their types. Also taken into account are arguments for creating conditions for children to develop executive functions as a factor protecting their educational development against future anti-social behavior, behavioral addictions and psychoactive substances. In the last part, the author presents examples of early prevention measures that can be included in the education of a pre-school child.